لوزه سوم عبارت است از یک نسج لنفاوی بدون کپسول در داخل حلق بینی. لوزه سوم در انتهای حلق بینی قرار دارد و نقش آن تأمین ایمنی بدن میباشد. اگر در مواردی مشکلاتی برای بچه به دنبال بزرگ شدن آن ایجاد شود، میتوان با عمل جراحی نسبت به خارج کردن آن اقدام کرد. در اصطلاح عامیانه به این لوزه، لوزه سوم گویند، چون در حلق دو لوزه اصلی وجود دارد و این قسمت از نسج لنفاوی که بعد از دو لوزه ذکر شده قرار دارد به نام لوزه سوم خوانده میشود.
علائم بزرگی لوزه سوم
رشد غیرطبیعی لوزه سوم سوراخهای پشت بینی را تنگ کرده و موجب تنفس دهانی خواهد شد. این مهمترین علامت بزرگی غیرطبیعی لوزه سوم است. وقتی تنفس مشکل پیدا کرد، ممکن است صدادار شود و خروپف نوزادان و کودکان در خواب نیز اضافه شود. گاهی این خرخر والدین را بیشتر نگران میکند در صورتی که حتی اگر خرخر هم وجود نداشته باشد، همین که تنفس از راه دهان صورت میگیرد، یک امر غیرطبیعی است. علاوه بر این مشکل چون لوزه سوم سوراخهای پشت بینی را میبندد، ترشح از بینی هم ممکن است بوجود آید.
یکي از علائم مهم دیگر در این کودکان این است که صدایشان اغلب تودماغی میشود. تغییرات دیگری هم در این افراد ایجاد میشود به طوری که در درازمدت قیافه این کودکان طوری تغییر میکند که در اصطلاح پزشکی به آنها قیافه لوزه سومی یا آدنوئید فیس میگویند. چهره کودکان گویای مشکلات مزمن آنهاست به قدری که ما وقتی به آنها نگاه میکنیم، تا حد زیادی به شدت مشکلشان پی میبریم. دهان این کودکان همیشه باز است. لبهای بالایشان به طرف بالا برگشته و موجب نمایان شدن دندانهای جلوییشان میشود. گاهی کبودی زیر چشم نیز دیده می شود.
تآثیر لوزه سوم بر سایر قسمتهای بدن
علاوه بر مشکل تنفسی، لوزه سوم روی سایر قسمتهای بدن و ارگانها هم تاثیر میگذارد. یکی از آنها، ارگانهای مجاور با لوزه سوم است.در این کودکان، غدد لنفاوی گردن در ناحیه زاویه فک بزرگ میشود که این حالت در پاسخ به التهاب و عفونتهای طولانی لوزههاست.ر بسیاری از کودکان مبتلا به بزرگی لوزه سوم، تجمع مایع در پشت پرده گوش ایجاد میشود. این کودکان همچنین ممکن است مستعد بیماریهای مکرر گوشمیانی شود
مشکل دیگر، بیماریهای بینی و سینوسهای اطراف آن است. بینی این کودکان مدام ترشحات چرکی دارد. به طوری که خیلی اوقات والدین مجبورند مدام به آنهاآنتیبیوتیک بدهند.
مشکل دیگر اختلالات رشد فک و صورت این کودکان است، بخصوص فک بالا. در این کودکان فک به صورت طبیعی رشد نمیکند. به طوری که مشکل فک بالا به صورت عمیقشدن کام بروز می کند.فک بالای این کودکان به صورتی است که رشد طولی آن صورت کودکان را دراز و کشیده می کند.مچنین این کودکان اختلال جفتشدن دندانها را دارند و لثه آنها نیز مشکل پیدا می کند.
مواردي كه عمل لوزه با صلاحديد پزشك مربوط ممكن است انجام شود:
۱-عفونتهاي حاد چركي تكرار شونده لوزه ها
۲- هر عفونت با تب بالا در لوزه بچه ها كه منجر به تشنج شود.
۳- عفونتهاي مزمن لوزه كه به درمانهاي دارويي جواب ندهد.
۴- بوي بد دهان كه به علت مشكلات معده و دنداني نباشد.
۵-بزرگي يك طرفه لوزه مشكوك به بدخيمي
۶- آبسه اطراف لوزه.
۷- بزرگي لوزه ها در اثر عفونتهاي باكتريال كه به درمان طبي پاسخ نداده و انسداد راه هوايي حاد ايجاد كند.
۸- وقفه تنفسي هنگام خواب و تنفس با دهان باز در شبها
۹- بزرگي لوزه ها در حدي كه در خط وسط به هم برسند.
۱۰- اختلال در اكسيژن رساني به سبب انسداد راه هوايي ناشي از بزرگي لوزه ها كه به عوارض ريوي بينجامد.
۱۱- اختلال در ر شد عمومي به خصوص در بچه ها
۱۲- اختلال در گفتار ناشي از بزرگي لوزه ها و آدنوئيد
۱۳- اختلال در رشد استخوانهاي فك و صورت به علت تنفس در دهاني طولاني مدت در بچه ها.
۱۴- لوزه ها حفره حفره كه باعث گير كردن مواد غذايي در داخل آنها شود.
عوارض لوزه سوم
عوارض بلندمدت
يکي از مشکلاتي که در آينده براي اين کودکان (که درمان به موقع حجيمشدگي لوزه سوم را دريافت نکردهاند) ايجاد ميشود، فشارخون اوليه است. وقتي تنفس هنگام خواب کافي نيست و بافتهاي بدن کمبود اکسيژن دارند، قلب براي جبران خون بيشتري را پمپاژ ميکند. اين عمل باعث افزايش فشار در قوس آئورت قلب ميشود که نهايتا به افزايش فشار خون منتهي خواهد شد. شبادراري در کودکان واکنشي به اين اختلال است.
عوارض کوتاهمدت
بعضي از اين عوارض خيلي زود آشکار ميشوند؛ اولين تغيير، اختلال در خواب به علت انسداد بيني و کمبود اکسيژن است که باعث ميشود کودک از راه دهان تنفس کند. زير چشمان اغلب اين کودکان پفآلود است. بيخوابيها و تقلاي شبانه و خرخر، باعث خستگي و چرت زدن در طول روز و بياشتهايي و نداشتن رشد کافي کودک خواهد شد. آبريزش از دهان در برخي از آنها، شب ادراري، التهاب گوش و التهاب سينوس، از ديگر علامتهاي شاخص بزرگي لوزه سوم هستند.
درمان
جراحي لوزه سوم
براي همه بيماران دچار لوزه سوم بزرگ، الزاما جراحي لازم نيست مگر اينکه پزشک به اين نتيجه برسد که لوزه سوم بايد برداشته شود. در اين صورت اگر در انجام جراحي تعلل شود، تبعات آن در آينده با بيمار خواهد ماند که معمولا جبرانناپذير است يا راههاي درماني بسيار پرهزينهاي دارند. زمان مناسب جراحي وقتي است که کودک 10 هفته از عمرش سپري شده و 10 کيلوگرم وزن دارد و هموگلوبين خونش 10 ميليگرم در دسيليتر است. برداشتن لوزه سوم ممکن است با جراحيهاي ديگري توام شود. وقتي کودک مدام دچار التهاب گوش هم باشد، در همان حين که لوزه سوم برداشته ميشود، لولهاي در گوش تعبيه ميکنند که ترشحات داخل آن تخليه شود. اين جراحي با بيهوشي عمومي انجام ميگيرد. جراحي پايه در گوش، گلو و بيني است و زمان زيادي طول نميکشد و بعد از عمل هم بيمار خيلي زود به وضعيت طبيعي برميگردد و ميتواند مايعات و غذاي نرم مصرف کند.
درمان بدون جراحی
البته گروهی از بچه ها هستند که ممکن است آنها را با یک روش جدید که نه دارویی است و نه جراحی، بتوانیم درمان کنیم.
در این کودکان ممکن است بتوانیم حجم لوزه سوم را بدون بیهوشی با روشهایی مثل استفاده از امواج رادیوفرکانس کم کنیم.
این کار مزایایی دارد که مثل عمل جراحی خونریزی ندارد، احتیاجی به بیهوشی و مراقبتهای بعد از عمل جراحی لوزه هم ندارد.
علاوه بر این که بافتهای طبیعی هم مشکلی برایشان ایجاد نخواهد شد و استرس کودک هم در مورد جراحی و اتاق عمل از بین خواهد رفت.
به این ترتیب تعداد عملهای جراحی در مورد لوزه سوم را میتوانیم به حداقل ممکن برسانیم.
احتمال عود
در افرادي که دچار حساسيتهاي طولانيمدت يا سينوزيت مزمن هستند، احتمال عود لوزه سوم وجود دارد. البته تعداد اين بيماران بسيار کم است و بعد از جراحي هم بايد تحت نظر متخصص ايمونولوژي قرار گيرند.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)
