هدف از طی مراحل ارتودنسی ثابت ،حرکت دندانها و اصلاح روابط دندانهای دو فک با هم می باشد.در اين مرحله نگينهايی بر روی دندانها چسبانده می شود که اصطلاحا براکت نام دارند و يک سيم از بين اين براکت های ارتودنسی گذرانده می شود که با کشهای ظريفی که به دور براکتها انداخته می شود (و می توانند رنگی باشند) در جای خود ثابت می شوند.اين کشها هر جلسه تعويض می شوند ولی سيمها ممکن است هر جلسه عوض نشود و براکتها هم که تا پايان درمان باقی می مانند.اين درمان نامرتبی دندان برخلاف درمانهای متحرک، وابسته به همکاری بيمار نيست.البته مراقبتهای خاصی بايد انجام شود از جمله اينکه در تمام طول درمان که حدود 15-20 ماه (گاهی تا 24 ماه) طول می کشد،نبايد بيمار غذاهایی مضر در ارتودنسی مانند غذاهای با قوام سفت مثل ته ديگ ، بلال ، زيتون و …. استفاده کند.در غير اينصورت براکت از دندان جدا می شود که مستلزم چسباندن براکت جديدی می باشد که باعث طولانی شدن درمان و اسيب به دندان می شود. از نظر بهداشتی نيز نياز به مراقبتهای خاص و کامل توسط بيمار می باشد تا از ايجاد پوسيدگی و تغيير رنگ دندانها جلوگيری شود. ارتودنسی فلزی برای درمان نامنظمی دندانها و رفع مشکلات دهان و دندان به کار می‌رود و با انجام این درمان از بروز بسیاری از مشکلات دهان و دندان در آینده جلوگیری میشود در صورتی که این درمان تحت نظر متخصص مجرب ارتودنسی انجام نشود و بیمار همکاری لازم و درست را در طول درمان انجام ندهد ممکن است این درمان با عوارض ارتودنسی همراه باشد.
امکان حرکت دندانها در هر سنی به شرط سلامت لثه و بافتهای نگهدارنده دندان وجود دارد گرچه با افزايش سن مختصری سرعت حرکت دندان کاهش می يابد. امکان واکنش آلرژیک به فلز یا لاتکس به عنوان عوارض سیم کشی دندان وجود دارد. افراد مبتلا به مشکلات لثه، مانند مبتلایان به دیابت نوع 1، که در معرض تخریب لثه و بافتهای محافظ قرار دارند، در معرض خطر بالاتری قرار دارند.
عادت مکیدن انگشت در کودکان یکی از نگرانی‌های عمده‌ی والدین میباشد. بعد از امتحان کردن هر روشی در خانه از جمله استفاده از مواد بدمزه روی انگشت و روش تشویقی و سیستم پاداش، اغلب متخصصین سیم کشی دندان کودکان به والدین توصیه می‌کنند که از پلاک‌های عادت‌شکن در دهان کودک خود استفاده کنند. این عادت‌شکن‌ها به صورت پیچ در پیچ می‌باشند. این وسایل به این دلیل پیشنهاد می‌شوند که متخصصین دندانپزشکی کودکان از اثرات مضر مکیدن طولانی مدت انگشتان بر رشد دهان و نحوه‌ی حرف زدن آگاهی دارند.
گاهی به دليل عدم همخوانی اندازه فک ودندانها ويا وجود مشکلهای فکی متوسط که امکان جفت شدن قابل قبول دندانها را ميسر نمی کند (وقتی بيمار بعد بلوغ مراجعه کرده و امکان اصلاح روابط فکی نيست و تمايل به تقبل قیمت جراحی ارتودنسی نيز وجود ندارد)،بايد از دندانهای دائمی بيمار کشيده شود .
معمولا در طی مراحل ارتودنسی دو دندان اسيای کوچک بالا يا چهار دندان اسيای کوچک بالا و پايين کشيده می شوند . البته بسته به شرايط ممکن است دندانهای ديگر از جمله يک دندان ثنايا ( دندان جلو) پايين کشيده شود ؛ اما به عنوان يک قانون هرگز نبايد دندانهای نيش کشيده شوند ( حتی اگر کاملا بيرون زده باشد بايد دندان پشتی کشيده شود و دندان نيش به جای خود حرکت داده شود)
فواصل ايجاد شده در اثر کشيدن دندانها با حرکت ساير دندانها در پايان درمان به طور کامل بسته شده و بيمار هيچ مشکلی از نظر زيبايی ، جويدن ويا تکلم یا لق شدن دندان در ارتودنسی نخواهد داشت.
گاهی بعد از کشيدن دندانهای گفته شده و حرکت ساير دندانها ، فضا برای رويش دندانهای عقلی که در مسير رويشی مناسبی باشند ،مهيا میشود ؛ بنابراين اگر تصميم به درمان ارتودنسی داريد در کشيدن دندانهای عقل خود برای به هم ریختگی دندان عجله نکنيد مگر اينکه دکتر متخصص ارتودنسی تجويز کند.
ذکر اين نکته نيز مهم است که بايد بدانيد که کشيدن دندان عقل باعث مرتب شدن و اصلاح کجی دندان های جلو نشده و از فضای دندان عقل نمی توان برای منظم کردن دندانهای نيش و قدامی استفاده کرد.برای همين گاهی علاوه بر کشيدن دندانهای عقل با مسير رويشی نامناسب بايد دندانهای اسيای کوچک را نيز برای منظم کردن ساير دندانها کشيد. بار ديگر متذکر می شوم که اگر قصد درمان ارتودنسی داريد حتما بايد کشيدن هر دندانی با نسخه مکتوب متخصص ارتودنسی انجام دهيد.
اصطلاح ارتودنسی سریع در عمل به نوع خاصی از دندانپزشکی زیبایی اشاره دارد که در آن از ونیر لمینت و یا روکش دندان به منظور اصلاح مشکلات جزئی دندانها از قبیل فاصله بین دندانها ، کجی، نامرتبی و سایر نواقصی که نیازی به بهره‌گیری از درمانهای ارتودنسی مرسوم ندارد، استفاده میشود. در واقع از عوارض ارتودنسی سریع اینست که مشکلات شدید از قبیل کجی یا ناصافی خیلی زیاد دندانها را نمی‌توان با ارتودنسی سریع درمان کرد و در این موارد فقط باید از روش‌های ارتودنسی مرسوم استفاده شود.
بریس‌های دیمون بریس تنظیم شونده‌ای هستند که مشابه بریس‌های فلزی عمل می‌کنند. این بریس‌ها طوری طراحی شده‌اند که به راحتی و سادگی میتوان آنها را تمیز نگه داشت. بدون نوارهای الاستیکی که باعث جذب و تجمع پلاک‌ها می‌شوند، با وجود بریس‌های دیمون میتوان بهداشت دهان و دندان را به راحتی در طول دوره درمان رعایت کرد. در جسات مشاوره در مورد مزایا و عوارض ارتودنسی دیمون میتوانید با پزشک خود مشورت نمایید .
اهداف
در ارتودنسی 3 هدف عمده درمانی وجود دارد:
- تغییر موقعیت دندانها برای ردیف و هماهنگ شدن آنها با استخوان فک که در هر سنی قابل انجام میباشد
- درمان های فانکشنال یا ارتوپدیک: دندانپزشک به منظور تغییر موقعیت استخوانهای فکین برای رفع ناهنجاری های فکی قبل از اتمام سن رشد با کمک پلاک ارتودنسی متحرک قادر به اعمال نیرو به عضلات و متعاقبا به استخوان ها می باشد.
- درمانهایی که به منظور آماده سازی وضعیت دندانها برای جراحی های فک و صورت انجام میگردد که درافراد بالای 18 سال با ناهماهنگی های استخوان فکین انجام می شود و پس از جراحی درمان نهایی ارتودنسی دندان تا چند ماه بعد از جراحی ادامه می یابد.در واقع میتوان گفت بخشی از روند درمان ارتونسی می باشد.
ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟
ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟این باور در میان مردم هست که ارتودنسی ثابت از متحرک بهتر است و البته این موضوع تا حدی درست است. وسایل ثابت در منظم کردن دندانها دقت بیشتری دارد. به همین دلیل، وقتی به بیمار درمان با وسیله متحرک (پلاک) تجویز می‌کنیم، بسیاری از بیماران یا والدین می‌پرسند: «پلاک چه فایده‌ای دارد؟» و آیا طی مراحل ارتودنسی ثابت بهتر نیست ؟ در اینجا تلاش می‌کنم به برخی کابردها، محاسن و معایب پلاک‌ها اشاره کنم…
خوبی ارتودنسی متحرک این است که بیمار میتواند پلاک را در صورت بروز مشکل خارج نماید. دیگر اینکه برداشتن پلاک امکان رعایت بهتر بهداشت را فراهم می‌کند. برعکس، بعنوان عوارض سیم کشی دندان در وسایل ثابت چنین امکانی وجود ندارد یعنی بیمار قادر به خارج کردن آنها نبوده و تمیز کردن آنها و دندانها دشوارتر است. امکان برداشتن پلاک میتواند در عین حال یک عیب باشد. خارج کردن پلاک توسط بیماران کودک و نوجوان یا آنها که انگیزه کم و همکاری ضعیف دارند به راحتی امکان‌پذیر است. اگر بیمار پلاک را بدون هماهنگی با پزشک و خارج از برنامه از دهان خارج نماید اثر آن به شدت کاهش می‌یابد.
نکته دیگر در انواع ارتودنسی ثابت این است که وسایل ارتودنسی معمولا روی دندانهای دایمی قرار می‌گیرند و کمتر روی دندانهای شیری به کار می‌روند. در نتیجه برای سنین پایین‌تر اغلب ناگزیر به استفاده از پلاک خواهیم بود. همچنین، با توجه به اینکه پلاک‌ها با سایر بافتهای دهان به غیر از دندانها در تماس هستند، احتمال ایجاد تغییر در دیگر بافت‌ها (مثلا استخوان) بیشتر میتواند باشد ولی وسایل ثابت تنها با دندانها تماس دارند و بیشتر انتظار جابه‌جایی دندانها را داریم.
پلاک‌ها در این موارد کاربرد بیشتری دارند:
- زمانی که بهداشت بیمار ضعیف اما همکاری خوب است.
- زمانی که تغییر و تاثیر روی استخوانهای فک مهم‌تر و مقدم بر تغییرات دندانی باشد.
- زمانی که درمان ارتودنسی باید در حضور دندانهای شیری آغاز شود.
درمان های ثابت اغلب در دوره دندانهای دائمی به کار می رود و ممکن است بسته به شدت ناهماهنگی و عدم فضای کافی جهت آراستن دندان ها در مواردی نیاز به کشیدن تعدادی از دندان های دائمی یا جراحی فک باشد. طول متوسط دوره درمان های ارتودنسی ثابت دو سال میباشد و معمولا بیمار به طور ماهیانه و یا هفته ای، معاینه و درمان می گردد که این بستگی به نظر دندانپزشک دارد. در درمان های ثابت دندانپزشک بنا به طرح درمان از وسایلی با نام براکت و سیم استفاده می نماید. در مواردی، برای ملاحظات زیبایی و شغلی بیمار میتواند در مدت درمان ارتودنسی ثابت، از براکت های شفاف و یا سرامیکی سفید (غیر فلزی یا همرنگ) استفاده نماید که البته باز هم تا حدودی قابل رویت می باشد .
بعد از اتمام دوره درمان، از روش های سفید کردن دندان برای برطرف شدن زردی دندان ها استفاده می شود.
اگر دندانهای خود را ارتودنسی کرده و یا از بریج بر روی دندانهای پایینی خود استفاده می‌کنید، دندانپزشک ممکن است برای محافظت از دندانهای شما استفاده از محافظ دهان را تجویز کند. نایت گارد از جمله روش‌های درمانی رایج برای رسیدگی به انواع مختلفی از اختلالات مربوط به دندان میباشد. محافظ‌های دندانی یا به صورت سفارشی ساخته شده و یا به صورت آماده تهیه می‌شوند.
قیمت ارتودنسی ثابت نکته بسیار مهمی برای تصمیم‌گیری در مورد استفاده از آن است. در مورد هزینه ارتودنسی ثابت نیز به مانند هر درمان ارتودنسی دیگر، هزینه بریس‌ها و لوازم ارتودنسی به ویژگی‌ها و شرایط خاص شما از قبیل پیچیدگی وضعیت ناهنجاری دندانها و طول دوره درمان مورد نیاز بستگی دارد. بنابراین برای اطلاع از قیمت ارتودنسی ثابت لازم است که حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
توصیه مشترک تمام متخصصین ارتودنسی این است که هر چند نخ دندان ارتودنسی کشیدن در حین درمان ارتودنسی فلزی دشوار است، اما کشیدن نخ دندان در طول درمان ارتودنسی باید بیش از هر وقت دیگری جدی گرفته شود تا فاصله‌های بین دندانی در زمان ارتودنسی تمیز نگه داشته شود و پوسیدگی بروز نیابد. اگر توصیه‌های متخصص ارتودنسی را در طی مراحل ارتودنسی دندان جدی بگیرید و از نخ دندان، چه گونه‌های قدیمی نخ دندان و چه وسایل نخ کشیدن جدید مخصوص ارتودنسی، استفاده کنید، میتوان انتظار داشت بدون مشکلات ارتودنسی ، در پایان دوره درمان و برداشتن بریس برق دندانهای ردیف و مرتبتان چشم‌ها را خیره کند.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)
