ساختمان و آناتومی
مفصل شانه از 3 استخوان تشکیل شده است
1- استخوان بالای بازو(humerus)هیومر
2-استخوان شانه (scapula)اسکپولا
3-استخوان ترقوه کلاویکل(clavicle)
شانه یک مفصل حفره وتوپکی شکل است .ناحیه توپکی شکل که درمرکزوبالای بازو قراردارد به حفره ای که دراستخوان شانه قراردارد متصل میشود.
بازو بوسیله روتاتورکاف به حفره شانه متصل شده است .روتاتورکاف یک شبکه ای ازچهارمفصل است که بایکدیگر یک تاندون را بوجودمی آورند ومرکزهیومر رامیپوشانند روتاتورکاف باعث اتصال هیومربه استخوان شانه میشود وبه بلندکردن وچرخاندن بازو کمک میکند.
یک کیسه لغزنده به نام برسا بین روتاتورکاف واستخوان بالای شانه (اکرومین)قراردارد. برساباعث لیزخوردن تاندون روتاتورکاف هنگام حرکت بازو میشود.زمانیکه تاندون روتاتورکاف دچارآسیب دیدگی می شود برسا ملتهب ودردناک میشود.
پارگی تاندون روتاتورکاف شانه چیست ؟
پارگی تاندون شانه یکی از رایجترین دلایل درد شانه و ناتوانی در بزرگسالان است .درسال 2008 حدود 2 میلیون آمریکایی براثر این عارضه به پزشک مراجعه کرده اند.
پارگی تاندون عضله دو سر بازو و یا التهاب تاندون شانه باعث ضعف شانه می شود این به این معنی است که انجام فعالیت های روزانه مانند شانه کردن موها ویا لباس پوشیدن با مشکل همراه است وباعث ایجاد درد در مفصل شانه میشود.
زمانیکه یک یاچند تا ازتاندون های روتاتورکاف پاره میشوند اتصال تاندون به مرکز هیومر به هم میخورد اکثرپارگی ها درماهیچه supraspinatus (عضله فوق خاری )وتاندون ها اتفاق می افتد اما ممکن است قسمت های دیگر تاندون روتاتورکاف راهم شامل شود.
دراکثرموارد پارگی تاندون روتاتورکاف شانه باساییدگی شروع میشود.زمانیکه آسیب دیدگی پیشرفت کرد تاندون به صورت کامل پاره میشود دربعضی ازمواقع با بلندکردن یک جسم سنگین تاندون پاره میشود.
انواع پارگی تاندون روتاتورکاف
-
پارگی جزئی
این نوع ازپارگی براثر آسیب دیدگی بافت های نرم نه به صورت کامل ایجاد میشود.
-
پارگی کامل
درپارگی کامل تاندون به دوقسمت تقسیم میشود دراکثر موارد تاندون درجایی که به مرکز هیومر متصل است پاره می شود با پارگی کامل تاندون یک سوراخ درتاندون ایجادمیشود.
-
پارگی شدید
اگرشما به صورت شدید برروی زمین بیفتید ویا یک وزنه سنگین را با حرکات سریع ازروی زمین بلندکنید میتوانیدباعث پاره شدن تاندون روتاتورکاف شویداین نوع پارگی میتواند براثرآسیب های دیگرشانه مانند شکستگی استخوان ترقوه شانه وجابه جایی شانه هم اتفاق بیفتد.
-
پارگی با انحطاط و خرابی تاندون
بیشترپارگی با انحطاط تاندون ها به مرور زمان رخ میدهد خرابی تاندون با افزایش سن ایجادمیشود پارگی روتاتورکاف معمولا درمفصل بازو رایج است اگر شما دریکی ازشانه های خود دچار خرابی تاندون شدید خطر خراب شدن تاندون های شانه مخالف درصورتی که هیچ دردی هم احساس نمی شود بسیارزیاداست .
علت و دلایل
علل پارگی تاندون شانه روتاتورکاف
– آسیب دیدگی تاندون
-خراب شدن وانحطاط تاندون
عوامل
عواملی وجوددارد که باعث خراب شدن و پارگی شدید روتاتورکاف میشود
فشارهای مکرر:ایجاد فشارهای مکرر بر روی مفصل شانه متیواند باعث ایجاد فشار برروی تاندون وماهیچه روتاتورکاف شود.
بیسبال،تنیس،راندن وبلندکردن وزنه ورزش هایی است که میتواند باعث فشار وپارگی روتاتورکاف شود.بسیاری ازمشاغل وکارهای روزمره میتواند علت پارگی تاندون شانه براثراستفاده بیش ازحد ازمفصل شانه شود.
کمبود مواد موجود درخون : باافزایش سن میزان مواد خونی درتاندون روتاتورکاف کاهش میابد زمانیکه بدن مواد خونی لازم داشته باشد متیواند به صورت طبیعی تاندون های آسیب دیده را ترمیم کند که با کمبود خون بدن قادربه این کارنیست واین آسیب دیدگی منجر به پارگی تاندون میشود.
آسیب دیدگی استخوان:باافزایش سن آسیب دیدگی استخوان مخصوصا دراستخوان اکرومین (بالای استخوان کتف)پیشرفت میکند وزمانیکه بازوی خود را بلندمیکنیم جراحت باعث کشیدگی تاندون روتاتورکاف میشود به این شرایط درپزشکی impingement(سندروم گیرافتادگی)شانه گفته میشود که باگذشت زمان باعث ضعف تاندون ها وافزایش خطر پارگی تاندون میشود.
علائم و نشانه ها
رایجترین علائم پارگی تاندون شانه (روتاتورکاف) شامل مواردزیراست
– بروزدرددرهنگام استراحت ودرشب مخصوصا اگر برروی شانه آسیب دیده خوابیده باشید
– بروزدرد شانه درهنگام بالا وپایین آوردن بازو ودرهنگام انجام حرکات خاص
– ایجاد ضعف زمانیکه بازوی خود رابالا می آورید یا میچرخانید
-احساس ترق ترق کردن شانه هنگام تکان دادن شانه دریک موقعیت خاص
پارگی که براثر یک حادثه اتفاقی مانندافتادن رخ میدهد متیواند باعث ایجاد دردشدیدشود ومعمولا یک صدای خفیف واحساس ضعف دربالای بازو ایجادمیشود.پارگی که براثرا ستفاده بیش ازحد ازمفصل ایجادمیشود متیواند باعث ایجاد دردوضعف دربازوشود.شماممکن است زمانیکه بازوی خود را ازکنار به سمت بالامیگیرید درمفصل شانه وهنگام پایین آوردن آن احساس دردکنید درابتدا دردخفیف است وفقط هنگام بالاآوردن بازو تا پیشانی مثلا هنگام بلندکردن بازو برای برداشتن یک جسم ازقفسه درد ایجادمیشود که برای کاهش این درد میتوانید ازداروهای بدون نسخه مانندآسپیرین وایبوپروفن استفاده کنید.
باگذشت زمان ممکن است درهنگام استراحت هم درد ایجادشود وهمراه با مصرف دارو درد ازبین نرود وممکن است هنگام شب زمانیکه برروی مفصل آسیب دیده خوابیده اید احساس درد داشته باشیدوهنگام انجام فعالیت های روزمره مانند شانه کردن موها ویا بردن دست به پشت درشانه ضعف ودرد ایجادشود.
تشخیص
-
معاینات پزشکی
پزشک بعدازاطلاع ازشرح کامل سلامتی وعلائم بیماری ،بیمار را به صورت فیزیکی معاینه میکند پزشک ایجاد هرگونه ضعف وبدشکلی درمفصل را ارزیابی میکندپزشک برای ارزیابی دامنه حرکتی مفصل شانه،بازوی بیمار را درجهات مختلف حرکت میدهد او همچنین میزان استقامت بازوی بیمار را ارزیابی میکند.
پزشک مشکلات دیگری که درمفصل شانه وجوددارد را ارزیابی میکند او هم چنین گردن بیمار را معاینه میکند تا مطمئن شود که درد مفصل گردن براثر فشار عصب ویا اختلالات دیگر مانند بیماری آرتروز نیست.
-
تست های عکس برداری
تست های دیگر میتواند به پزشک برای تشخیص بیماری کمک کند
-
اشعه ایکس
اولین تصویربرداری اشعه ایکس است اشعه ایکس تصویر بافت های نرم شانه مانند روتاتورکاف،رانشان نمیدهد وفقط برای نشان دادن جراحت های استخوانی مناسب است.
-
ام آر آی و فرادرمانی
این نوع تست ها میتوانند تصاویری ازبافت های نرم مانند تاندون روتاتورکاف رانشان دهد. این نوع تست متیواند هرگونه پارگی تاندون محل پارگی ومیزان پارگی رامشخص کند. همچنین ام آر آی میتواند به پزشک نشان دهد که پارگی جدید است یا مدت زمان طولانی پارگی ایجاد شده است این عامل میزان کیفیت روتاتورکاف را نشان میدهد.
درمان
اگرشما دچار پارگی روتاتورکاف هستید و آن را درمان نکرده اید ممکن است مجددا تاندون دچار آسیب دیدگی شود. پارگی روتاتورکاف اگردرمان نشود با گذشت زمان می تواند بزرگتر شود.
دردهای شدید ناحیه شانه وبازو دلیل بسیارخوبی برای مراجعه به پزشک است درمان پارگی تاندون شانه اولیه می تواند از شدیدتر شدن علائم بیماری جلوگیری کند. هم چنین با درمان سریع می توانید سریع تر به فعالیت های طبیعی خود بازگردید.
هدف این درمان ها کاهش درد و بازگشت فرد به حالت طبیعی زندگی است چندین نوع درمان التهاب تاندون شانه وجود دارد که برای هرشخص متفاوت است.
پزشک برای انجام درمان ها برای بیمار درابتدا درمورد سن، سطح فعالیت،سلامتی عمومی ونوع پارگی اطلاعاتی کسب میکندوسپس متناسب با موارد فوق برای اودرمان انجام میدهد.
هیچ اسناد ومدارکی وجودندارد که فقط جراحی میتواند باعث درمان شود به همین دلیل بسیاری ازپزشکان درابتدا درمان های بدون جراحی را به بیمار توصیه میکنند ودرصورت بی تاثیربودن آن جراحی نیازاست.
-
درمان بدون جراحی
درحدود 50 درصد بیماران بوسیله درمان های بدون جراحی توانسته اند باعث کاهش درد وبهبود عملکرد مفصل شوند اگرچه استقامت مفصل بدون عمل جراحی بهبودنخواهد یافت.
درمان های بدون جراحی شامل موارد زیر است
-
استراحت
پزشک به شما استراحت وجلوگیری ازحرکات بیش ارحد را توصیه میکند هم چنین پزشک برای محافظت ازمفصل شانه بیمار بستن یک نوار یابند به شانه رابرای تثبیت این مفصل پیشنهاد می کند .
-
اصلاح فعالیت
از انجام فعالیت هایی که باعث ایجاد درد درمفصل می شود جلوگیری کنید
مصرف داروهای ضدالتهاب بدون استروئید :داروهایی مانند ایبوپروفن وناپروکسین باعث کاهش درد و تورم می شود
-
تمرینات استقامتی و فیزیوتراپی
انجام تمرینات خاص باعث بازگشت استقامت وحرکت شانه می شود این تمرینات شامل تمرینات کششی وتمریناتی برای بهبود انعطاف پذیری وتحرک مفصل شانه است .با استقامت ماهیچه هایی که باعث حفاظت ازشانه میشوند میتوان باعث کاهش درد و جلوگیری از آسیب های مجددمفصل شد.
-
تزریق استروئید
اگراستراحت،دارو وفیزیوتراپی باعث کاهش درد نشد تزریق بی حسی موضعی همراه با استروئید می تواند بسیار موثر باشد کورتیزون یک داروی ضدالتهاب بسیارموثراست
مزیت هایی که درمان های بدون جراحی دارد جلوگیری از بروز خطرات جراحی است که شامل موارد زیر است
-عفونت
-سختی دائمی
-اختلالاتی که بابیهوشی ایجاد می شود
-مدت احیا و ریکاوری طولانی در بعضی از مواقع
عمل جراحی
درصورتی که دردبیمار بوسیله درمان های بدون جراحی بهبودنیابد پزشک عمل جراحی را ضروری میداند ازبین رفتن درد به صورت کامل یکی دیگر ازدلائلی است که پزشک انجام جراحی را توصیه میکند درصورتی که شما بسیار فعال هستید وبازوهای خود را به صورت مکررتکان میدهید یا ورزش میکنید پزشک انجام جراحی را به شما پیشنهادمیکند.
برای درمان کشیدگی و پارگی تاندون شانه روش جراحی بسته آرتروسکوپیک نیز وجود دارد.