مفصل زانو یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است که به علت ها و دلایل مختلف در معرض آرتروز قرار دارد. پزشکان برای درمان آن راهکارهای مختلفی را ارائه می کنند. یکی از مؤثرترین درمان های آرتروز مفصل زانو تزریق دارو به داخل مفصل بوده که به همراه ورزش های مناسب، مفید و مخصوص می تواند به صورت فوری و سریع آرامش را به فرد بیمار بازگرداند.
آرتروز چیست؟
آرتروز یکی ازبیماری های مزمنی است که بیشتر آمریکایی به آن دچارهستند رایجترین نوع آرتروز ،آرتروز استخوان است که ازهر 3 نفرازافرادی که به سن 30سالگی رسیده اند یک نفر به آن مبتلا است ودربین افرادی که به سن 60 سالگی رسیده اند تقریبا این تعدادبیشتراست.دربین نیمی از افرادی که دچا ربیماری آرتروز هستند هیچ علائم ونشانه هایی وجود ندارد وفقط درتعداد کمی ازآنها علائمی ماننددرد یا ناتوانی دیده میشود.3 نوع آرتروزوجود دارد که شامل آرتروز استخوان 2- رماتیسم ناشی ازآرتروز3- نقرس
دلائل بروز آرتروز درزانو چیست؟
مواردی که باعث ایجاد آرتروز میشود شامل عوامل ارثی،اضافه وزن وآسیب های مجدد که براثرفشار برروی مفصل ایجادمیشوداست دلائل متعددی برای ایجاد آرتروزدرزانو وجود دارد که شامل مواردزیراست.
1- ترمیم نادرست پارگی مینیسک زانو
2- برداشتن مینسیک زانو
3- شکستگی استخوان
4- خم شدن ساق پا وقفل شدن زانو
5- رشد غیرطبیعی لگن
6- بی تحرکی مفصل برای مدت طولانی
7- استفاده بیش از حدازمفصل
8- التهابات وعفونت های دردناک
9- روماتیسم ناشی از آرتروز که میتواند منجر به آرتروز استخوان شود
10- بیماری دیابت وکم کاری غده تیروئیدهم میتواند باعث بروز آرتروز استخوان شود
تشخیص
آرتروز زانو چگونه تشخیص داده میشود؟ تشخیص به موقع آرتروز باعث جلوگیری ازآسیب های دائمی به مفصل زانو میشود تشخیص آرتروز همیشه کار آسانی نیست ودربعضی ازمواقع به چند هفته تاچندماه وقت برای تشخیص دقیق نیازاست. تشخیص آرتروز معمولا همراه با معاینه فیزیکی وارزیابی سلامتی کامل بیمار انجام میشود انجام اشعه ایکس برای تشخیص بیماری آرتروزنسبت به تست های دیگر مانند آرترو گرام،تزریق مواد درمفصل ویا آزمایش خون کم اثرتراست اشعه ایکس مواردی مانندکاهش فضای بین استخوان ها ،جراحت استخوانی وکیست ها را نشان میدهد .
درمان
درمان برای آرتروز زانو
درحالیکه بیماری آرتروز یک بیماری قابل پیشرفت وغیرقابل بازگشت است درمان هایی برای بهبود عملکرد وکنترل درد برای این بیماری وجوددارد
درمان های اولیه برای بیماری آرتروز باعث بهبود عیب های مفصل وبهبود عملکرد واستحکام مفصل برای چند سال ویاحتی درطول زندگی میشود با کمک این درمان ها متیوان درد درمفصل را کاهش داد وتا حدامکان از انجام جراحی تعویض مفصل جلوگیری کرد.
داروها وتزریقات برای آرتروز زانو
داروهایی که درپایین گفته میشود میتواند برای کاهش علائم بیماری آرتروز موثرباشد پزشک وبیمار درمورد میزان شدت درد ،شرایط درمانی بیمار ونقش داروها درزندگی بیمار گفت وگو میکنند همچنین اثرات جانبی این داروها وواکنش هایی که این دارو میتواند همراه بامصرف همزمان داروهای دیگر ،ویتامین ها ،مکمل ها دربدن ایجاد کند بایدارزیابی شود.
مسکن ها
مسکن هایی مانند استامینوفن (به عنوان مثال ماده بسیار قدرتمند تاینول)دارای اثرات جانبی کمتری است وباعث کاهش درد میشود اما نمیتواند باعث کاهش تورم شود.
داروهای ضدالتهاب بدون استروئید
بیمارانی که دچاردرد به صورت خفیف وشدیدهستند بامصرف این داروها مانندآسپیرین،ایبوپروفن(ادویل)ناپروکسین(آلیو)یا cox-2 (سلبرکس) میتوانند باعث کاهش دردوالتهابات درمفصل شوند این داروها میتواند دارای عوارض جانبی دربعضی ازبیماران باشد مخصوصا دربیماران مسن که دارای مشکلاتی مانند فشارخون بالا ومشکلات قلبی هستند.
مسکن های موضعی
این کرم ها میتواند به صورت مستقیم برروی موضع درد استعمال شود این مسکن ها مسکن های ضدالتهابی هستند که دارای اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای دیگر هستند این مسکن ها دارای مواد ضد تحریک مانند اوکالیپتوس هستند که باعث تحریک عصب ها برای کاهش درد وایجاد اختلال درعملکرد سیگنالهایی که ازمغز درد را به مفصل مخابره میکند میشود.این کرم ها میتواند بدون نسخه ودرتعدادی ازداروخانه ها تهیه شود نمونه هایی از برندهای این کرم ها شامل Ben-Gay بن گی ، Icy-Hot آیسی هات، Zostrix زاستریکس است.اکثراین کرم ها میتواند به همراه داروهای خوراکی مصرف شود.
مکمل گلوکوز وکوندروتین سولفات
گلوکوزامین وکوندروتین سولفات به صورت طبیعی درغضروف هاساخته میشود دریک کلینک درآمریکا که توسط متخصصان روماتیسم هدایت میشود تعدادی ازبیماران باکمک مکمل های گلوکوزویاترکیبی ازگلوکوز وکوندروتین سولفات به نتیجه مطلوبی دست یافته اند متخصصان به مطالعات بیشتری نیازدارند تاچگونگی درمان آرتروز زانوبوسیله این مکمل ها را کشف کنند.
تزریقات
دونوع تزریق وجودداردکه برای درمان دردهای شدید ناشی ازآرتروز زانو انجام میشود تزریق استروئید وتزریق هایلارونیک اسید
1- هدف ازتزریق استروئیدکاهش تورم ،سختی ودرد مفصل زانواست
2- هدف ازتزریق هایلارونیک اسید که به عنوان viscosupplementation ویسکوساپلیمنشن هم شناخته شده است لغزنده شدن مفصل زانو است این ماده همانند مواد لغزنده سنیوال که به صورت طبیعی توسط بدن ساخته میشود میتواند باعث لغزندگی مفصل زانوشود.
میزان کاهش درد بوسیله این مواد کاملا متفاوت است دربعضی ازموارد تاثیر این مواد موقتی است ودرموارد دیگرهم 6 تا12 ماه تاثیرآنها دربدن ماندگاراست. تزریق استروئید وهایلارونیک برای کاهش درد بیمار انجام میشود این تزریق برای آماده سازی بیماربرای انجام تمرینات فیزیوتراپی استقامتی وتوان بخشی مفصل انجام میشود.تزریقات برای بیمارانی که نسبت به مصرف داروهای خوراکی واستعمال کرم حساسیت دارند توصیه میشود
وسایل درمانی ومحافظتی
استفاده ازوسایل درمانی خاص که باعث استحکام مفصل وجلوگیری ازایجاد فشاربرروی مفصل میشود میتواند موثرباشد تعدادی ازاین وسایل شامل موارد زیراست
1- کفی های طبی نرم که باعث جلوگیری ازایجاد فشاربرروی مفصل زانوهنگام راه رفتن میشود.
2- بریس های کشی که باعث حفاظت ازمفصل زانومیشود.
3- استفاده ازچوبدستی درسمت مفصل آسیب دیده برای ایجاد استحکام بیشتر وکاهش فشارزانو.
روش های تقلیدی
بیماران برای کنترل درد ممکن است ازروش هایی مانند آرام کننده عضلات مانند نوارها وداروهای آرام کننده ،تصاویر ذهنی بصری،بازخورزیستی وهیپنوتیس استفاده کنند.دراکثر افراد این روش برای انجام فعالیت ها وکاهش فشارودرد مفصل انجام میشود.
درمان های فیزیوتراپی ودرمان
برنامه تمرینات استقامتی وکششی که توسط متخصصان تحصیل کرده طراحی میشود میتواند باعث درمان آتروز زانوشود دراکثر مواقع پزشکان ومتخصصان فیزیوتراپی موارد بیومکانیکی که باعث درد های ناشی ازآرتروز زانوشده اند را ارزیابی میکنند.سپس به بیماران تمرینات خاص برای کشش وانعطاف بافتهای نرم وبافت های دیگری که ماهیچه های اطراف زانورا ساخته است میشود وباعث حفاظت مفصل زانو وجلوگیری ازآسیب دیدگی غضروف ها درآینده میشود.
فعالیت های اصلاحی
درحالیکه انجام تمرینات برای درمان آرتروز زانو مناسب است تعدادی ازفعالیت ها هم وجوددارد که به درمان این بیماری کمک میکند باید ازانجام فعالیت های که باعث ایجاد فشارزیادی برمفصل میشود جلوگیری کرد وتمرینات سبک تر را جایگزین آن کرد به عنوان مثال باید شناکردن ودوچرخه سواری را جایگزین دویدن کرد این دو ورزش باعث کاهش فشار برروی مفصل زانومیشود .به دلیل اینکه آرتروز زانو باعث محدود کردن فعالیت فردمیشود انجا م فعالیت های فیزیکی کمتر توصیه نمیشود درحقیقت بی تحرکی برای فرد مضر است وباعث ایجاد مشکلات دیگر برای سلامتی اومیشود پرستاران به بیماران انجام فعالیت هایی که باعث کاهش فشار وجایگزین فعالیت های سنگین میشود را آموزش میدهند.
یک دوره استراحت
درهنگام شروع یک فعالیت ودرهنگام صبح ناراحتی خفیفی که براثرسختی مفصل است ایجادمیشود اگر افراد هنگام انجام فعالیت ها با دردهای شدیدی مواجه شوند که باعث کاهش عملکرد وفعالیت طبیعی فردشود باید هنگام بروز درد ازانجام فعالیت دست بکشند وآن رامتوقف کنند بابروز هرگونه دردبه صورت خفیف وشدید مفصل زانو، بیمار باید استراحت کند اگر بیمار بعداز 2یا 4 روز استراحت با کاهش درد مواجه نشد باید به پزشک مراجعه کند.
کمپرس یخ وگرم
استفاده ازیک پد وکمپرس گرم برای چند دقیقه میتواند باعث کاهش سختی مفصل زانو وانجام فعالیت های فرد به آسانی شود قراردادن یخ برروی مفصل به مدت 15 تا20 دقیقه بعدازانجام فعالیت باعث کاهش تورم ودرد بسیار سریع میشود.گرم کردن وسردکردن مفصل هردو برای بهبود علائم درد به صورت موقت است این روش نمیتواند باعث درمان علائم درد وبهبود مفصل برای طولانی مدت شود.
کاهش وزن
یک رژیم غذایی مناسب برای نگهداشتن وزن طبیعی بدن وسلامتی برای افرادی که دچاربیماری آرتروز هستند بسیار موثراست.
هریک پوند اضافه وزن بدن باعث ایجاد 3 پوند فشار برروی مفصل زانو میشود یعنی هر10 پوند اضافه وزن باعث ایجاد 30 پوند وزن برروی زانوبا هربارقدم برداشتن میشود وخطر بروز آتروز را بیشترمیکند کاهش وزن درافرادی که دچار افزاش وزن وچاقی هستند میتواند باعث کاهش فشاروعلائم بیماری و کاهش روندپیشرفت بیماری آرتروزشود.
جراحی زانو
اکثر افرادی که دچار آرتروززانو هستندنیازی به عمل جراحی ندارند اما درصورتی که علائم بیماری آرتروز شدید باشد ودرمان های دیگر موفقیت آمیزنباشد جراحی تعویض مفصل زانویکی از مواردی است که میتواند باعث درمان مفصل زانوشود.
