تمام مخدرهایی که بصورت وریدی بوده، قابل استفاده در پمپ کنترل درد هستند. با این حال، باید توجه خاصی به فنتانیل و مپریدین داشت. فنتانیل مخدری است که قدرت آن 50 تا 80 برابر مرفین بوده و خطر سواستفاده از آن وجود دارد. همچنین، بدلیل شروع سریع اثر و عدم آشنایی بسیاری از پزشکان با فنتانیل، کاربرد آن در موارد پزشکی عمومی توصیه نمی گردد، مگر اینکه آشنایی مناسب با دارو وجود داشته باشد.
از سوی دیگر، فنتانیل بطور شایع در اتاق های عمل توسط متخصین بیهوشی بکار می رود و در بخش های مراقبت ویژه برای بیماران تحت پایش مدوام استفاده می شود. همچنین، در برخی از واحدهای مراقبت پس از عمل، فنتانیل ممکن است بعنوان داروی انتخابی در نظر گزفته شود. فواید فنتانیل شامل شروع اثر سریع و متابولیت های فعال ناچیز آن بوده که از طریق کلیه دفع می شوند.
در صورتیکه عملکرد کبد طبیعی باشد، فنتانیل با نارسایی کلیوی تجمع پیدا نمیکند. امروزه در بسیاری از بیمارستان های آکادمیک، مپریدین خارج از رده در نظر گرفته شده است، زیرا مسمومیت بالقوه با متابولیت آن، یعنی نورمپریدین که دفع کلیوی دارد، حتی در صورت طبیعی بودن عملکرد کلیه، می تواند در پلاسما تجمع پیدا نماید. نورمپریدین حتی بدنبال مقادیر درمانی مپریدین می تواند باعث کاهش آستانه تشنج و ایجاد میوکلونوس شود. با این حال،علیرغم تصویر ذهنی نامطلوب و بد از مپریدین، استفاده از آن هنوز بطور گسترده در بسیاری از مراکز درمانی دیده می شود.
اگر چه مپریدین ممکن است برای بیمارانی مناسب باشد که دچار حالت تهوع با ترکیبات گروه مرفین(مانند مرفین، اکسی کودون، و هیدرومورفون)بوده، یا حساسیت واقعی به مشتقات مرفین دارند، ولی نباید بطور دراز مدت بعنوان داروی خط اول در نظر گرفته شود. در هر حال، مپریدین را نباید برای بزرگسالان با مقادیر بالتر از 600 میلی گرم در روز داد، و حتی در صورت طبیعی بودن فعالیت کلیه و دستگاه عصبی مرکزی، نباید بیشتر از 48 ساعت تجویز گردد. یکی از مزایای برجسته با پمپ کنترل درد در این است که به بیمار اجازه میدهد تا دفعات تزریق مخدر خود را کنترل کند بدون اینکه بدلیل درخواست از کادر پرستاری و پزشکی(برای مقدار دیگر بی دردی)تاخیر روی دهد.
مخدرهای گوناگونی برای استفاده در پمپ کنترل درد وجود دارد. داروی ایده آل برای استفاده در پمپ کنترل درد باید دارای کارآیی بالا، شروع اثر سریع، و طول اثر متوسط باشد. داروی ایده آل نباید در بدن تجمع پیدا کرده یا اجزای فارماکوکینتیک آن با تجویزهای مکرر تغییر یابد، و باید پنجره درمانی بالایی داشته باشد.
مرفین اگرچه داروی ایده آلی نبوده، ولی بطور وسیعی برای این منظور بکار میرود. با این حال، باید در نظر داشت که هیچ مخدر ایده آلی وجود ندارد و تمام مخدرها دارای عوارض جانبی می باشند. بیمارانی که دارای پمپ مرفین هستند، تمایل دارند براحتی به میزان بیدردی مناسبی برسند ولی باید تعادلی بین میزان قابل قبول درد و اثرات ناچیز جانبی ایجاد گردد. با استفاده از اینگونه پمپ های کنترل درد، بیمار می تواند غلظت مخدر در پلاسما را به حدود غلظت کمترین بیدردی موثر نزدیک نموده که این تقریباً معادل با غلظت مخدر در گیرنده می باشد.
موثرترین برنامه درمانی برای استفاده از پمپ کنترل درد برای حاد، شروع با یک مقداریکجایی از مرفین وریدی، بطور مثال برای بزرگسالان 70 کیلوگرمی بیدار، شروع با 4 میلی گرم و سپس تنظیم کافی مرفین وریدی به آهستگی تا رسیدن بیمار به وضعیت راحت در عرض 20 تا 30 دقیقه می باشد. بیماران باید بدقت تحت نظر بوده و برای هر گونه از علایم تجمع یا مسمومیت دارویی دیده شوند. در اغلب موارد، این بارگیری اولیه در واحد مراقبت های بعد از عمل تزریق می شود. زمانیکه بیمار راحت است، پارامترهای پمپ تنظیم می شوند: برای تزریق مقدار یکجایی از 1تا 2 میلی گرم مرفین با هر درخواست بیمار(براساس سن بیمار، نوع جراحی و شدت درد بعد از عمل) و زمان قفل شدن 5 تا 15 دقیقه ای. زمان قفل شدن از تجویز مقدار مجدد دارو قبل از رسیدن دارو به اثر خود جلوگیری کرده و باعث کاهش خطر تجویز بیش از حد مخدر می گردد.
استفاده صحیح از پمپ کنترل درد
برخی مشکلات کار با پمپ کنترل درد بطور اولیه ناشی از اشتباهات مکانیکی دستگاه یا خطای انسانی می باشد. از سوی دیگر، چون بیماران خودشان باید در کنترل درد نقش موثری داشته باشند، لذا باید قادر به درک مفهوم پمپ کنترل درد، فعال کردن آن، و دخالت در طرح درمانی خود باشند. آموزش مناسب بیمار در مورد کار با پمپ کنترل درد از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده، که می توان آن را توسط پرستاران آموزش دیده ریکاوری به بیمارن یاد داد. بسیاری از گزارشاتی که در مورد نتایج نامطلوب کاربرد پمپ کنترل درد در بیماران دیده شده است معمولا بدلیل تداخلات دارویی، تزریق مداوم مخدر، ایجاد بیدردی با کنترل پرستار یا پزشک، و کاربرد نامتناسب پمپ توسط بیماران بوده است.
پمپ کنترل درد در تسکین درد بیماران
پمپ کنترل درد می تواند مشکل بیدردی ناکافی بیماران بستری را برطرف نموده و به بیمار احساس توانمندی برای کنترل درد، و عدم ترس از بروز درد بعدی را بدهد. پمپ کنترل درد در مقایسه با روش های سنتی بیدردی به شکل تجویز دارو براساس نیاز بیمار، باعث ایجاد بیدردی کافی با مصرف کمتری از دارو، آرامبخشی کمتر، اختلالات خواب شبانه کمتر، و برگشت سریعتر به فعالیت فیزیکی بیمار می شود. هر چند پمپ کنترل درد دارای هزینه بوده، ولی در مقابل، با کاهش صرف وقت پرستاران برای تجویز دارو با روش های معمول سنتی، این هزینه را می توان جبران نمود.
دستیابی به بیدردی موثر یک عامل مهم در جلوگیری از عوارض پس از عمل بوده و به کاهش صرف وقت و هزینه بیمارستان کمک شایانی مینماید. از سوی دیگر، رضایت بیمار بعنوان امتیاز ارزشمندی برای خدمات بیمارستانی بشمار مییاید. استفاده از پمپ کنترل درد امروزه در بسیاری از بیمارستانها بعنوان یک راه عالی در کنترل درد حاد بعد از عمل پذیرفته شده است. پمپ کنترل درد همچنین برای بیمارانی سرطانی، بیماران مبتلا به دردهای مزمن با عود حاد مانند پانکراتیت مطلوب بوده و کاربرد آن فقط به بیماران مبتلا به درد حاد بعد از عمل محدود نمی شود. پمپ کنترل درد یک ابزار بسیار مفید با قابلیت های فروان بوده که استفاده از آن به سرعت در حال گسترش می باشد.
ترکیبات مسکن شایع در پمپ وریدی کنترل درد
مخدر |
مقدار درخواستی |
قفل دستگاه(دقیقه) |
مقدار پایه مداوم |
مرفین |
1-2 میلی گرم |
6-10 |
0-2 میلی گرم در ساعت |
هیدرومورفن |
2/0-4/0 میلی گرم |
6-10 |
0-4/0 میلی گرم در ساعت |
فنتانیل |
20-50 میکروگرم |
5-10 |
0-60 میکروگرم در ساعت |
سوفنتانیل |
4-6 میکروگرم |
5-10 |
0-8 میکروگرم در ساعت |
میریدین |
10-20 میلی گرم |
6-10 |
0-20 میلی گرم در ساعت |
ترامادول |
10-20 میلی گرم |
6-10 |
0-20 میلی گرم در ساعت |