کمردرد میتواند در هر نقطه از بدن، در زیر دندهها و بالاتر از پاها بروز کند. صدمه به کمر ممکن است هنگام بلند کردن اجسام، کش آمدن و یا پیچ خوردن کمر، رخ دهد. در واقع، تقریباً هر کسی در هر زمانی ممکن است دچار کمر درد شود. هشتاد درصد (80٪) از افراد در دورهای از زندگی خود کمر درد را تجربه می کنند. درد در پایین کمر یکی از شایعترین دلایل غیبت افراد در محل کار و مراجعه به پزشک یا متخصص فیزیوتراپی میباشد. اما خوشبختانه با افزایش دانش و آگاهی، میتوانید با استفاده از راهکارهای مراقبت از کمر و برخی از تمرینات ورزشی، از کمر درد مصون بمانید.
علتها و دلایل کمر درد
معمولا علت کمردرد عبارت است از:
- کار بیش از حد، فشار و یا جراحت
- پیری
- فتق دیسک
- آرتروز ستون فقرات
- شکستگی همراه با فشردگی
- بیماری
- مشکل مادرزادی ستون فقرات ( مانند انواع اسکولیوز )
اغلب اوقات پزشکان واقعاً نمیدانند چه چیزی باعث درد کمر شده است.
علائم و نشانههای کمر درد
درد کمر حالتهای متفاوتی دارد. این درد ممکن است شدید، همراه با تیرکشیدن، حاد، دردناک ، درد پایین کمر و یا از نوع گرفتگی ماهیچه “اسب چارلی” باشد. نوع درد کمر به علت زمینه ساز آن بستگی دارد.
افراد مبتلا به کمر درد ممکن است برخی از علائم کمر درد زیر را تجربه کنند:
- کمر درد ممکن است با خم شدن و بلند کردن اجسام بدتر شود.
- نشستن ممکن است درد را بدتر کند.
- ایستادن و راه رفتن ممکن است درد کمر را بدتر کند.
- کمر درد به طور متناوب بروز میکند. درد کمر اغلب دورههای افزایش و کاهش دارد و اصطلاحاً با روزهای خوب و روزهای بد همراه است.
- درد کمر ممکن است از پشت به باسن یا قسمت بیرونی ران گسترش یابد، اما تا پایین ساق پا نمیرسد.
- درد سیاتیک معمولاً همراه با فتق دیسک است. این عارضه شامل درد باسن و ساق پا و حتی بیحسی و سوزن سوزن شدن یا ضعف است که تا پایین پاها کشیده میشود . ممکن است بروز سیاتیک با درد پایین ستون فقرات همراه نباشد.
آزمایش و تشخیص
سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی
آزمایشات عکسبرداری
تستهای دیگری که به تشخیص قطعی کمر درد و یافتن علت درد پایین کمر کمک میکنند، عبارتند از:
اشعه X. هر چند که این آزمایش فقط برای تصویربرداری از استخوان است، اما یک آزمایش اشعه X ساده میتواند به تعیین بارزترین علتهای درد کمر کمک کند. این تصاویر، شکستگی استخوان، تغییرات ناشی ازپیری، انحناء یا تغییر شکل استخوان را بهخوبی نشان میدهد. اما دیسکها، عضلات یا اعصاب را نشان نمیدهد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). این روش میتواند تصاویر بهتری از بافتهای نرم، از جمله عضلات، اعصاب و دیسکهای ستون فقرات را ارائه کند. عوارضی مانند فتق دیسک بین مهرهای یا یک عفونت در اسکن MRI، بهتر قابل مشاهده است.
توموگرافی کامپیوتری محوری (CAT اسکن). اگر پزشک درمورد یک عارضه استخوان مشکوک باشد، ممکن است اسکن CAT را برای شما تجویز کند. این روش مشابه با اسکن اشعه ایکس سه بعدی است و تمرکز آن برجزئیات استخوان است.
اسکن استخوان. این روش در صورتی انجام میشود که پزشک برای ارزیابی درد کمر شما به اطلاعات بیشتری نیاز دارد و میخواهد اطمینان یابد که این درد، ناشی از یک مشکل نادر مانند سرطان یا عفونت نیست.
آزمایش تراکم استخوان. اگرنگران ابتلا به پوکی استخوان هستید، پزشک ممکن است آزمایش تراکم استخوان را برای شما تجویز کند. پوکی استخوان با تضعیف استخوان، احتمال شکستن آن را افزایش میدهد. پوکی استخوان به خودی خود موجب کمر درد نمیشود، اما شکستگی ستون فقرات میتواند ناشی از پوکی استخوان باشد.
راه و روشهای درمان کمر درد
به طور کلی، روشهای درمان درد پایین کمر به دو دسته تقسیم میشود: غیرجراحی و همراه با جراحی، که درمان های غیرجراحی شامل داروها و فیزیوتراپی میباشد.
درمان غیر جراحی
داروها
پزشک ممکن است داروهای متعددی برای تسکین درد کمر تجویز کند.
فیزیوتراپی
درد قسمت پایین کمر است ناتوان کننده باشد. درمان دارویی همراه با درمان فیزیکی (فیزیوتراپی) معمولاً درد کمر را تا حدی تسکین میدهد تا شما قادر به انجام کار و فعالیت خود باشید. با ارزیابی دقیق و درمان زود هنگام، بسیاری از صدمات کمر سریعتر به فیزیوتراپی پاسخ خواهد داد و به شما اجازه می دهد بهزودی فعالیت طبیعی زندگی روزمره خود را از سر بگیرید. اگرچه درمان کمر درد، بر حسب تشخیص بیماری خاص شما متفاوت خواهد بود، اما فیزیوتراپیست اهداف زیر را برای درمان درد پایین کمر شما در نظر خواهد گرفت:
- استفاده از بریس، رایجترین بریس، نوع کرستی آن است که دور کمر و معده پیچیده میشود. استفاده از بریسها همیشه مفید نیست، با این حال برخی از افراد با پوشیدن آنها احساس راحتی و ثبات بیشتری میکنند.
- برنامههای مبتنی بر ورزش، مانند پیلاتس و یا یوگا برای برخی از بیماران مفید است.
- درمان کایروپراکتیک یا مانیپولاسیون با اشکال مختلفی ارائه میشود. در برخی از بیماران درد کمر با این روش تسکین مییابد.
- طب سوزنی، بیش از 5000 سال یک روش موثر برای کاهش و درمان درد پایین کمر بوده است. با اینکه ما کاملاً به چگونگی طرز کار طب سوزنی واقف نیستیم، اما این روش میتواند به کاهش درد کمر کمک کند. از فیزیوتراپیست خود بخواهید چند فیزیوتراپیست که برای طب سوزنی آموزش دیدهاند، به شما معرفی کند.
- ماساژ، همیشه احساس فوق العادهای به همراه دارد، بعلاوه آرامش فوق العادهای به عضلات میبخشد. ماساژ به ویژه زمانی مفید است که بیمار دچار اسپاسم عضله کمر یا تنش مزمن عضله باشد. ماساژ درمانی منظم، یک راهکار بسیار مفید و موثر برای پیشگیری از درد کمر است. ماساژ درمانی میتواند ملایم، قوی، عمیق یا سطحی باشد و به منظور تسکین کمر درد ناشی از جراحت، آسیب، گرفتگی، سفتی و یا خشکی عضلات و تاندونهای بیمار اعمال شود.
- TENS، یک دستگاه الکترونیکی است که درد کمر و نیازبه داروهای مسکن درد را کاهش میدهد. واژه TENS مخفف عبارت ” تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست” است. به عبارت سادهتر، این دستگاه با جریان الکتریکی، اعصاب شما را از طریق پوست تحریک میکند. TENS یک دستگاه الکترونیکی پزشکی است که میتواند برای کاهش درد نسبتاً زیاد و کوتاه مدت به شما کمک کند. استفاده از دستگاه TENS باید تحت نظر پزشک و یا متخصص مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد. قبل از استفاده از دستگاه TENS همیشه باید با پزشک مشورت کنید.
- ساپورت پاسچر، حالت نشستن غلط، یک علت شایع درد سیاتیک و درد کمر است. برای کمک به حالت درست کمر، تعداد زیادی ازمحصولات ساده و موثر برای کمر تولید شده است که عبارتند از: D-رول کمر، فریم باست و نوار کششی کینزیوتیپ.
- مانیپلاسیون، هدف از این درمان کایروپراکتیک، کمک به کاهش دررفتگی جزئی و افزایش دامنه حرکتی، کاهش تحریک پذیری عصبی و بهبود عملکرد است. عمل ردیف کردن مهرههای کمر با کایروپراکتیک معمولاً شامل:
-
- استفاده از بازو به عنوان اهرم کوتاه برای اعمال سرعت بالا و رانش بر مهره کمر.
- انتشار گاز قابل شنیدن (کاویتاسیون مفصل) که ناشی از انتشار اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربن است و فشار مفصل (کاویتاسیون) را آزاد میکند.
- اگر عضلات اطراف کمر دچار اسپاسم باشد، یا تنش بیمار در طول درمان کایروپراکتیک افزایش یابد، اغلب اوقات روش مانیپولاسیون به بیمار احساس بهبودی و تسکین میبخشد. با این حال، برخی بیماران ناراحتی جزئی اظهار کردهاند که معمولا” مدت زمان کوتاهی طول میکشد.
- ابلاسیون با امواج رادیویی. یک روش با حداقل تهاجم است که معمولا” با بیحسی موضعی و تزریق آرام بخش ملایم انجام میشود. نوروتومی با امواج رادیویی همانند بسیاری از تزریقهای نخاعی، تحت فلوروسکوپی (تصویربرداری زنده با اشعه ایکس) برای هدایت دقیق سوزن و اجتناب از آسیبهای عصبی انجام میشود. این روش شامل مراحل زیر است:
-
- اغلب کانتر مرکزی وریدی (IV) اعمال میشود، به طوری که داروی آرام بخش (ضد درد) را میتوان برای بیمار اعمال کرد.
- بیمار بر تخت جراحی دراز میکشد و پوست روی گردن، وسط کمر و یا پایین کمر او کاملاً تمیز میشود.
- پزشک یک منطقه کوچک از پوست را با بیحس کننده پزشکی (داروی بیهوشی) بیحس میکند که ممکن است چند ثانیه باعث احساس سوزش شود.
- درمان الکترو مغناطیسی. دستگاه MDcure تنها با یک باتری 9 ولت ترانزیستوری، یک فرکانس بیخطر و فوق العاده پایین میدان مغناطیسی پالسی (PEMF) میفرستد . توانایی آن برای کمک به درمان عوارض کمر اثبات شده، به طوری که نتایج آن مشابه سایر روشهای الکترو- درمانی نیست. با الکترونیک پیشرفته، تمرکز فرکانسهای رزونانسی (که مشابه فرکانسهای تولید شده توسط میدان مغناطیسی زمین هستند)، بر یک پرتو درمان کننده متمرکز است.
برای درد در در قسمت پایین کمر روش های دیگری ازجمله تزریق استروئید، اوزون، پی آر پی و … نیز وجود دارد.