درمان آرتروز لگن

ساختمان و آناتومی بدن

لگن یکی از بزرگترین مفصل ها دربدن است. این مفصل یک مفصل حفره داراست. مفصل حفره دار برروی استخوان پلویس pelvis قراردارد وناحیه توپکی شکل وگرد برروی مرکزاستخوان ران جاییکه بالاترین ناحیه استخوان ران است قرارگرفته است. اطراف این دواستخوان که درهم قفل شده اند بوسیله غضروف های نرم ولغزنده پوشانده شده است وباعث نرم شدن مفصل میشود وبه حرکت استخوان ها کمک میکند.

سطح مفصل بوسیله نوارهای باریکی به نام سینویم پوشانده شده است.درمفصل های سالم نوارسینویم مقداری مواد برای لغزنده شدن غضروف ها تولید میکند وبه حرکت مفصل کمک میکند.

آرتروز لگن چیست؟

آرتروز لگن بیماری است که براثر فرسودگی بافت ها به وجود می آیدومعمولا درافراد پیرومیانسال اتفاق می افتد.درسال 2011 بیشتراز28 میلیون نفرازمردم آمریکا دچار آرتروزبوده اند. آرتروزمیتواند درهمه مفصل های بدن اتفاق بیفتد اما در مفصل هایی که بیشترتحت فشار وزن بدن هستند مانند لگن ابتلا به این بیماری بیشتراست.

آرتروز مفصل لگن باعث درد لگن و سخت شدن مفصل لگن میشود. و بیمار برای انجام فعالیت ها ی روزانه مانند خم شدن برای بستن بندکفش، برخاستن ازروی صندلی ویاپیاده روی به مدت کوتاه بامشکل مواجه میشود.

به دلیل اینکه آرتروز درکوتاه مدت شدید میشود باید به سرعت دوره درمان آرتروز لگن آغازشود وفشارهایی که برروی زندگی فرد است بادرمان این بیماری کاهش یابد.اگرچه هیچ درمانی برا ی ازبین رفتن علت آرتروز لگن وجود ندارد اما بوسیله اقدامات درمانی میتوان درد حاصل ازاین بیماری را کنترل کرد و بیمار میتواند فعالیت های روزانه خودرا که به علت درد آرتروز لگن مختل شده را از سر گیرد .

 

شرح بیماری

آرتروز ییماری استخوان است که در افراد50 سال به بالا رایج تراست اما ممکن است درافراد جوان تر هم اتفاق بیفتد.دربیماری آرتروز مفصل لگن، غضروف های مفصل لگن به تدریج دچار فرسودگی میشوند. زمانیکه غضروف ها فرسوده شوند وازبین بروند غضروف ها خشک وبدون مایع لغزنده میشوند ودرواقع فضای بین استخوان ها که غضروف هستند ازبین میرود و درنهایت استخوان ها برروی یکدیگر کشیده میشوند با از دست رفتن غضروف ها آسیب های استخوانی بوجود می آید و با تحریک استخوان ها آرتروز رخ میدهد. بیماری آرتروز به آرامی پیشرفت میکند و درد آن به مرور زمان شدیدتر میشود. که در شرایط حاد نیاز به تعویض مفصل لگن می باشد.

علائم و نشانه ها

یکی از علائم آرتروز لگن، درد اطراف این مفصل است. معمولا این درد به آرامی پیشرفت میکند وبه مرورزمان شدیدترمیشود اگرچه ممکن است درد آن ناگهانی هم شروع شود. درد و سختی مفصل در هنگام صبح، بعدازنشستن وخوابیدن شدیدترمیشود. به مرور زمان علائم بیماری وخیم تر میشود مانند دردهایی که درهنگام استراحت ودرشب به سراغ بیمار می آید.

نشانه های دیگر بیماری آرتروز لگن شامل موارد زیر است.

1-درد درناحیه کشاله ران وران که درقسمت باسن وزانو منتشرمیشود.

2-دردهایی که باانجام فعالیت هاشدیدترمیشود.

3-سخت شدن مفصل لگن که خم شدن وراه رفتن را بامشکل مواجه میکند.

4-قفل شدن وچسبندگی مفصل وتولید صدا هنگام حرکت مفصل که با ازدست رفتن غضروف ها وبافت ها باعث آهسته شدن حرکت لگن میشود.

5-کاهش حرکت لگن که برروی راه رفتن فردتاثیرمیگذارد.

6-افزایش دردمفصل با مرطوب شدن آب وهوا

علل و دلایل

بیماری آرتروزهیچ دلیل خاصی ندارد اما عواملی که ممکن است باعث بروز این بیماری و درد لگن شود شامل مواردزیر است.

1-بالارفتن سن

2- سابقه بیماری آرتروز درخانواده

3-آسیب های قبلی برروی مفصل لگن

4- چاقی وافزایش وزن

5- حالت های غیرطبیعی لگن که ازبدوتولد برای کودک بوجودآمده وشرایط نامتعادلی برای لگن ایجادمیکند

حتی ممکن است شما هیچ یک ازنشانه ها ی بالارانداشته باشید اما به بیماری آرتروزدچارشوید.

تشخیص

درطول معاینات پزشکی ، پزشک درمورد نشانه های بیماری وشرح کامل سلامتی بیمار با او صحبت میکند ودرصورت نیاز تست هایی چون اشعه ایکس انجام میشود.

معاینات فیزیکی

درطول معاینات فیزیکی پزشک موارد زیررا بررسی میکند:

1-حساس ترشدن لگن

2-دامنه حرکتی بیمار چه به صورت مستقیم وتوسط بیمار وچه با کمک دیگران

3- صداهایی که با حرکت مفاصل دردرون استخوان رخ میدهد

4- بروز درد هنگام فشاربرروی مفصل

5- مشکلاتی که هنگام راه رفتن بوجودمی آید

6- هرگونه نشانه آسیب در ماهیچه ،تاندون ولیگامنت اطراف مفصل لگن

عکس برداری از مفصل

عکس برداری از مفصل لگن توسط اشعه ایکس انجام می گیرد. این عکس ها جزئیات ساختار استخوان هارانشان میدهد و مشکلاتی مثل باریک شدن فضای مفصل ، تغییر دراستخوان و یا هرگونه تحریک استخوان را مشخص میکند.

 

تصویرسمت چپ که توسط اشعه ایکس نشان داده شده است تصویری ازیک لگن سالم است و غضروف های  بین حفره وقسمت  توپکی شکل کاملا سالم هستند. و تصویر سمت راست نشان دهنده یک مفصل مبتلا به آرتروزاست که غضروف های آن ازبین رفته است.

 عکس برداری های دیگری مانند ام آر آی ،سی تی اسکن و یا اسکن استخوان نیز میتواند تصاویر بهتری ازجزئیات استخوان ها و بافت های نرم لگن نشان دهد.

درمان ها

اگرچه هیچ درمانی برای ازبین بردن بیماری آرتروز وجود ندارد اما مواردی ازدرمان است که میتواند به کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی بیمار کمک کند.

درمان بدون عمل جراحی

زمانیکه علائم بیماری ارتروز لگن دربیمار بوجود آمد، درمان های اولیه بدون نیاز به عمل جراحی آغازمیشود. پزشک به شما این درمان ها را که شامل موارد زیر است توصیه میکند.

–         اصلاح سبک زندگی

بعضی از تغییرات در زندگی روزانه باعث نگهداری مفصل شما وکاهش روند پیشرفت بیماری آرتروز میشود.

•     کاهش فعالیت هایی که باعث تشدید بیماری میشود مانند بالارفتن ازپله
•     کاهش فعالیت هایی که باعث ایجاد فشارهای زیادی برروی مفصل میشودمانندمانند پیاده روی تند،تنیس وبه جای آن انجام فعالیت هایی که فشارکمتری برروی مفصل ایجاد میکندمانند شنا،دوچرخه سواری
•     کاهش وزن که میتواندباعث کاهش فشار، درد وبهبودعملکرد بیمارشود.

–         فیزیوتراپی : انجام فعالیت خاص که میتواندبه افزایش دامنه حرکتی بیمار وانعطاف مفصل او کمک کندوباعث استقامت ماهیچه های لگن وساق پامیشود. پزشک ومتخصص فیزیوتراپی باارائه یک برنامه منظم حرکتی باعث اصلاح سبک زندگی بیمارمیشود.

–         استفاده ازوسایل کمکی : استفاده از وسایل کمکی هنگام راه رفتن مانندعصا،چوبدستی میتواند باعث بهبود حرکت واستقلال بیمار شود.استفاده از وسایل کمکی دسته بلند برای برداشتن اجسام روی زمین که باحرکت باعث درد درمفصل میشودبسیارموثراست.

–         داروها: اگردرد برروی فعالیت های روزانه شما تاثیرگذاشت وبوسیله درمان های بدون نیاز به جراحی کاهش نیافت پزشک برای کاهش درد شما داروهای مسکن تجویز میکند.

• مصرف استامینوفن بدون تجویزپزشک میتواندباعث کاهش درد ناشی ازآرتروزشود. داروهای مسکن بدون تجویزپزشک مانندهمه داروها میتواند اثرات جانبی داشته باشد ویا همراه با مصرف داروهای دیگری واکنش نشان دهد. شما بایددرمورد اثرات جانبی این داروها باپزشک مشورت کنید.
• داروهای ضدالتهاب بدون استروئید: این داروها باعث کاهش دردوالتهابات میشود. داروهای بدون استروئید که بدون نسخه پزشک میتوان تهیه کرد ایبوپروفن وناپروکسین است. داروهای بدون استروئید دیگر هم میتواند باتجویز پزشک مصرف شود.
• کورتیکاستروئید(به عنوان کورتیزون شناخته شده اند): این دارویکی از داروهای ضدالتهاب بسیار قوی است که میتواند چندین ماه تزریق شود ویا در ناحیه دردناک تزریق شود.

برای درمان طب سوزنی از روش ها دیگری مانند طب سوزنی، تزریق اوزون و … نیز بهره گرفته می شود.

درمان با عمل جراحی

اگر بیماری آرتروز لگن به کمک درمان های دیگر بهبود نیافت ودرد حاصل ازآن باعث ناتوانی بیمار درانجام فعالیت هابشود پزشک انجام عمل جراحی را برای بیمار تجویزمیکند.

جراحی اوستئوتومی Osteotomy : دراین نوع جراحی مرکزاستخوان ران یاحفره استخوان لگن برداشته میشود ویک استخوان جدید قرارداده میشود تا از فشاربرروی مفصل لگن کاسته شود. این جراحی به ندرت اتفاق می افتد وبیشتر برای درمان بیماری آرتروز انجام میشود.

جایگزینی مفصل لگن : دراین نوع جراحی استخوان وغضروف آسیب دیده درحفره لگن برداشته میشود وبه جای آن یک پوسته فلزی قرارمیگیرد.اگرچه مرکز ران برداشته نمیشود اما روی آن را توسط یک کلاهک فلزی میپوشانند.

تعویض کامل مفصل لگن: پزشک با برداشتن هردومفصل استابیولم acetabulum و مرکزاستخوان ران وقراردادن یک مفصل فلزی ،پلاستیکی یا سرامیکی باعث بازگشت فعالیت مفصل لگن به حالت طبیعی میشود.

 

عوارض و خطرات جراحی

اگرچه هرعمل جراحی دارای اشکلات وخطراتی میباشد،پزشک با انجام جراحی به صورت مرحله به مرحله ازمیزان خطرات این بیماری میکاهد. خطراتی که این جراحی میتواندداشته باشد شامل مواردزیراست.

1-    عفونت

2-    خونریزی

3-    لخته شدن خون

4-    جابه جایی مفصل لگن

5-    عدم توازن اندازه طولی مفصل

6-    آسیب به رگ های خونی وحیاتی بدن

پزشک درمورد خطرات این جراحی قبل از انجام آن با شما صحبت خواهدکرد

دوره توانبخشی و احیا بیمار

بعدازانجام هرگونه جراحی برروی مفصل بیمار باید یک دوره توانبخشی را سپری کند. مدت ریکاوری بیمار به نوع جراحی که انجام داده است بستگی دارد. پزشک برای شما بعد ازانجام جراحی فیزیوتراپی را پیشهاد میکند؛ با انجام تمرینات فیزیوتراپی بیمار میتواند استقامت وحرکت را به مفصل خود بازگرداند. بعدازانجام جراحی شما ممکن است هنگام راه رفتن به عصا ،چوبدستی نیازداشته باشید. دربیشترمواردعمل جراحی به بیمار کمک میکند تا درد ناشی از آرتروز کاسته شود وبیمار به راحتی بتواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.

خواننده گرامی ، پیشنهاد می شود مطلب زیر را جهت کسب اطلاعات بیشتر مطالعه فرمایید.

– درمان درد باسن و لگن