درمان روماتیسم استخوان و مفصل لگن و ران

آناتومی وساختمان لگن

مفصل لگن یک مفصل حفره ای  توپکی شکل است. حفره مفصل از acetabulum ناحیه ای که یک قست ازاستخوان پلویس بزرگ است تشکیل شده است. وناحیه توپکی شکل درمرکز ران قرارگرفته است ناحیه ای که دربالا و انتهای  ران قرارگرفته دارد.

بافت های لغزنده ای که به آن ها غضروف گفته می شود سطح حفره و ناحیه توپکی شکل را پوشانده است این غضروف ها باعث لغزندگی و نرمی استخوان ها میشود وباعث میشود که استخوان ها به راحتی بر روی یکدیگر حرکت کنند. سطح مفصل بوسیله نوارهای باریک به نام سینویم synovium پوشانده شده است. دریک مفصل سالم نوارسینویم  مقداری ماده لغزنده برای لغزندگی وحرکت غضروف تولیدمیکند.

رایجترین نوع روماتیسم ،روماتیسم استخوان است که باگذشت زمان باعث آسیب دیدگی غضروف ها وساییدگی استخوان ها و از بین رفتن آن ها می شود و می تواند باعث بروز درد در افراد درسنین میانسالی شود.

روماتیسم برخلاف آرتروز استخوان می توانددرهمه افراد باهرسنی رخ دهد و علائم آن در دوران بزرگسالی بروز می کند.

روماتیسم لگن چیست

بیشتراز 100 نوع روماتیسم وجود دارد  بیماری که انجام فعالیت های روزانه را به دلیل دردوسختی مفصل بامشکل مواجه کرده است.

روماتیسم زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن بیش فعال شود وبه بافت های سالم بدن حمله کند این بیماری می تواند دریک زمان درچندین مفصل بدن تاثیر بگذارد که این ارگان ها شامل پوست ،چشم و قلب میباشد.

سه نوع روماتیسم مفصلی وجوددارد که رایجترین علائم آن در مفصل لگن رخ می دهد

1-روماتیسم ناشی از آرتروز

2-آنکی لوزینگ اسپوندیلیتیس Ankylosing spondylitisوزخم های سیستمی erythematosus(بیماری روماتیسمی مزمن یا لوپوس)

اگرچه هیچ درمانی برای بیماری روماتیسم لگن وجود ندارد اما پیشرفت های زیادی در درمان این بیماری شده است  مخصوصا این پیشرفت ها در تولید داروهای جدید برای درمان بیماری انجام گرفته است تشخیص سریع و به موقع و درمان می تواند درحفظ تحرک بیمار وعملکرد بیمار بوسیله جلوگیری ازآسیب دیدگی مفصل موثرباشد.

انواع روماتیسم

• روماتیسم ناشی از آرتروز

در روماتیسم ناشی از آرتروز،نوارهای سینویم ضخیم و متورم وباعث ایجادموادشیمیایی می شود وبه غضروف هایی که استخوان ها را پوشانده است حمله می کند دچارآسیب دیدگی آن ها میشود. روماتیسم ناشی ازآرتروز معمولا درهمان مفصل و در دو طرف بدن رخ می دهد و بر روی هر دو لگن تاثیر میگذارد.

• اسپوندیلیتیس آنکی لوزینگ

این بیماری التهاب دردناک ستون مهره ها است که رایجترین علائم آن شامل دردوسختی ناحیه تحتانی کمراست وبرروی مفاصل دیگرهم مانندمفصل لگن ممکن است تاثیر بگذارد

• زخم های سیستمی Erythematosus(بیماری روماتیسمی مزمن)

زخم های سیستمی Erythematosus متیواند باعث التهاب درهرناحیه ازبدن شود که اغلب برروی مفاصل، پوست وسیستم اعصاب تاثیرمیگذارد.این بیماری دربیشترموارد درزنان جوان رخ میدهد.

افرادی که دچاراین نوع بیماری میشوند بافت های لگنشان ازبین میرود وبه اصطلاح به آن مردگی بافت ها میگویند. بیماری که باعث مرده شدن سلولهای استخوانی ،ضعف ساختاراستخوان ،ودرنهایت آرتروز و ناتوانی میشود.

علت و دلایل

دلیل قطعی برای بروز روماتیسم لگن شناخته نشده است اما شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می دهد منشا این بیماری بیشتر ارثی است.

علائم و نشانه ها

روماتیسم (رماتیسم) مفصل لگن باعث بروز علائم کلی دربدن مانندتب،کم اشتهایی وخستگی می شود.لگن هم براثراین بیماری میتواند سخت ودردناک شود علائم دیگری وجوددارد که شامل موارد زیر است

-ایجاد درد در کشاله ران،ناحیه خارجی ران ،زانو،یا باسن

-دردی که هنگام صبح بعد از استراحت و نشستن شدیدتر می شود و هنگام انجام فعالیت این درد خفیف می شود

– افزایش دردوسختی هنگام انجام فعالیت های سنگین

-دردهای شدیدمفصلی که باعث لنگ لنگان راه رفتن و اشکال در راه رفتن می شود

تشخیص

• معاینات پزشک

پزشک برای معاینه شما اطلاعات دقیقی ازوضعیت کامل سلامتی و علائم بیماری دریافت می کند وسپس بیمار را به صورت فیزیکی معاینه میکند و در صورت نیازتست های دیگر را توصیه میکند.

• معاینه فیزیکی

درطول معاینه فیزیکی پزشک دامنه حرکتی لگن را ارزیابی می کند.افزایش درد هنگام حرکت دادن مفصل می تواند از علائم روماتیسم لگن باشد. هم چنین پزشک نحوه راه رفتن بیمار و مشکلاتی که هنگام راه رفتن برای او ایجاد می شود مانند لنگیدن و سختی مفصل را در این معاینات ارزیابی می کند.

• اشعه ایکس

اشعه ایکس یک تست عکس برداری است که تصاویرجزئی ازساختاراستخوان ها رانشان می دهداشعه ایکس هنگام بروز بیماری روماتیسم مچ پا و  روماتیسم لگن می تواند تصاویری ازباریک شدن و فرسودگی استخوان ها،ازبین رفتن فضای مفصل،وجمع شدن هرگونه ماده اضافی در مفصل رانشان دهد.

• آزمایش خون

آزمایش خون می تواند هرگونه بیماری مانندبیماری روماتیسم و آرتروز ملتهب رانشان دهد.

تصویرسمت چپ یک مفصل سالم رانشان میدهد وتصویرسمت راست که بوسیله اشعه ایکس گرفته شده است روماتیسم که باعث کاهش فضای مفصل شده است رانشان میدهد.

درمان ها

اگرچه هیچ گونه درمانی برای ازبین بردن روماتیسم مفصل لگن وجود ندارد اما تعدادی درمان وجود دارند که می توانند باعث جلوگیری ازخرابی مفصل شوند. روماتیسم مفصل لگن معمولا توسط یک تیم پزشکی که شامل متخصص روماتیسم،متخصص توان بخشی مفصل،متخصص درمان های شغلی ،جراحان ارتوپد است انجام میشود.

درمان بدون جراحی

برنامه درمانی که برای مدیریت علائم بیماری وجود دارد به نوع بیماری التهابی بستگی دارد.اکثر افراد معتقدند که ترکیب کردن چند مورد درمان می تواند بهترین عملکرد را داشته باشد.

از بهترین روش های درمان بدون جراحی روماتیسم مفصل لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تزریق

تزریقات معمولا هنگام تشخیص مستقیم علت درد برای کاهش درد بیمار انجام می شود.پزشک با تزریق داروی بی حسی در مفصل و آسودگی درد فوری می تواند این اطمینان رابدهد که کدام مفصل منبع درد بوده است اگر هنگام بی حس شدن مفصل لگن درد به صورت کامل کاهش پیداکرد نشان می دهد که این مفصل منبع درد بوده است. اما اگر این اتفاق رخ ندهد تشخیصات دیگری نیاز است.

با تزریق کورتیزون  به  و سیله  تجهیزات  فرا درمانی در مفصل لگن میتوان با عث  کا هش درد در این مفصل شد در تزریق کورتیزون بوسیله روش فراوا درمانی  ازتجهیزات فرادرمانی با کیفیت بسیار بالا استفاده می شود این روش بسیار دقیق است و به پزشکان رادیولوژیست کمک می کند با تزریق دقیق این ماده دربدن بتوانند به نتیجه بهتر و موثرتری دست پیدا کنند.تزریق برای کاهش درد،در بیماران مختلف متفاوت است بعضی ازبیماران بعداز 2 تا 5 روز دردشان کاهش میابد.

اگر بیماری بعداز10 روز تزریق کورتیزون بهبود نیافت  باید درمان های دیگر برای کاهش درد انجام شود.

تزریق Psoas

دراین تزریق بیمار به پهلوی چپ خوابانده میشود وسپس اندام تحتانی راست را به حالت اکتانسیون درمی آوریم تاعضلات پس آس کشیده شوند

تزریق Psoas بوسیله فرادرمانی انجام می شود این تزریق زمانی انجام میشودکه علائم تاندون Psoas وجود داشته باشد تاندونی که درخارج مفصل لگن قراردارد.

دربعضی ازشرایط تشخیص این عارضه دشوار است زمانی که دردناک شدن تاندون Psoas باعث پارگی و فشرده شدن لابروم labrum می شود در نتیجه تزریق Psoas باعث کاهش درد در ناحیه خارجی مفصل لگن می شود اگر اختلالات در داخل لابروم که درناحیه داخلی مفصل قرار دارد ایجاد شود ارزیابی های بیشتری نیاز است.

تزریق Trochanteric Bursa

این تزریق برای بیمارانی انجام میشود که دچارالتهاب کیسه زلالی درناحیه خارجی لگن باشند و تمرینات فیزیوتراپی وداروهای ضدالتهاب باعث کاهش درد آن ها نشده است.

• دارو

داروهای ضدالتهاب بدون استروئیدشامل ناپروکسین، ایبوپروفن می تواند به کاهش درد و التهابات کمک کند داروهای ضدالتهاب بدون استروئید در دو نوع بدون نسخه و همراه با تجویز پزشک می تواند تهیه شود.

• داروهای ضد روماتیسم

این داروها برای عملکرد سیستم ایمنی بدن استفاده می شود و می تواند به کاهش روند پیشرفت بیماری کمک کند.نمونه ای ازاین داروها متو تریکسیت   Methotrexate و سولفاسالازین sulfasalazine است.

• فیزیوتراپی

انجام تمرینات خاص فیزیوتراپی می تواند به افزایش دامنه حرکتی مفصل لگن واستقامت ماهیچه ها برای حفاظت ازمفصل کمک کند.علاوه براین انجام تمرینات منظم و به روز باعث افزایش استقامت و استحکام بدن می شود شنا یکی از ورزش هایی است که برای افرادی که دچار بیماری آنکی لوزینگ اسپوندیلیتیس هستند به دلیل حرکت کردن ستون مهره ها مفیداست.

• وسایل کمکی

استفاده ازعصا ،چوبدستی،پاشنه کش های بلند می تواندانجام فعالیت های روزانه را برای شما راحترکند.

عمل جراحی

اگر درمان های بدون جراحی برای بیمار مبتلا به روماتیسم مفصل لگن تنیجه بخش نباشد پزشک انجام جراحی را برای کاهش درد بیمار توصیه می کند نوع جراحی بستگی به موارد زیر دارد

– سن بیمار

– شرایط مفصل لگن

-براثرچه بیماری روماتیسم لگن ایجاد شده است

– روند پیشرفت بیماری

رایجترین جراحی هایی که برای درمان روماتیسم ناحیه لگن انجام می شود جایگزین کردن و تعویض مفصل به صورت کامل و سینووکتومی است.

تعویض مفصل لگن به صورت کامل:دراین جراحی پزشک بافت های آسیب دیده استخوانی را از بدن خارج می کند ویک مفصل ازجنس پلاستیک ویا فلز را جایگزین می کند این مفصل می تواند عملکرد را به لگن باز گرداند.تعویض مفصل معمولا برای بیمارانی که دچار روماتیسم ناشی از آرتروز یا اسپوندیلوزیس هستند برای کاهش  درد و بهبود دامنه حرکتی مفصل انجام می شود.

درتعویض مفصل لگن هردوناحیه مرکز ران وحفره با نوع مصنوعی آن تعویض می شود.

سینووکتومی: جراحی سینوکتومی برای برداشتن همه یا قسمتی ازنوارهای اتصال مفصل (سینویم )انجام میشوداین جراحی زمانی تاثیرگذاراست که بیماری باعث محدود شدن حرکات مفصل شود و بروی غضروف هایی که روی استخوان را پوشانده است تاثیری نگذارد و این جراحی معمولا درمراحل اولیه روماتیسم لگن انجام میشود.

پزشک درمورد انواع مختلفی ازجراحی ها باشما صحبت خواهدکرد درمورد انجام جراحی ها دودل نباشید و از پزشک سوال کنید که چرا جراحی خاصی به شما پیشنهاد شده است و چه نتیجه ای از آن انتظاردارید.

مشکلات جراحی

اگرچه هرگونه جراحی با مشکلاتی مواجه است اما پزشک جراح سعی می کند که این اشکلات را به حداقل برساند رایجترین اشکلاتی که با انجام جراحی ایجاد می شودشامل موارد زیر است

-عفونت

-خونریزی

– لخته شدن خون

-آسیب دیدگی رگ های خونی

-جابه جایی (درجراحی تعویض مفصل)

-نامساوی بودن طول مفصل درجراحی تعویض مفصل

پزشک قبل ازانجام جراحی به شما موارد فوق را توضیح خواهد داد

احیا و ریکاوری

مدت احیا و ریکاوری بیماربستگی به مواردی دارد که شامل سلامتی کلی بیمارو نوع جراحی که انجام داده است می باشد.  در ابتدا شما بعدازجراحی برای راه رفتن به یک چوبدستی و عصا نیاز دارید وممکن است پزشک  انجام تمرینات فیزیوتراپی برای استقامت مفصل و بازگشت دامنه حرکتی مفصل را توصیه می کند