درمان روماتیسم زانو و علت آن

 

روماتیسم چیست

روماتیسم یک بیماری خودایمن است. سیستم ایمنی بدن به صورت طبیعی پادتن (پروتئین های کوچک) برای مقابله باباکتری ها ،ویروس ها ومیکروب های دیگردربدن تولید می کند. درافرادی که دچار بیماری خود ایمن می شوند سیستم ایمنی بدنشان به صورت طبیعی درمقابله با میکروب های و بافت های نرم بدن پادتن تولیدمی کند اما واضح نیست که چرا این روند اتفاق می افتد.بعضی ازافرادتمایل دارندکه بیماری های خودایمن را در بدنشان توسعه دهند دراین افراد بعضی از عوامل باعث می شود که سیستم ایمنی بدن بابافت های بدنشان مقابله کند اما این عوامل ناشناخته هستند.

دربدن مبتلایان به بیماری روماتیسم پادتن ، برای مقابله با سینویم (بافت های اطراف هرمفصل )تولید می شود و باعث التهاب درداخل و اطراف مفصل وبه مرور زمان این التهابات باعث آسیب دیدگی مفصل ،غضروف واستخوان های نزدیک مفصل میشود.

علائم و نشانه ها

از علائم روماتیسم زانو میتوان گفت این بیماری معمولا درد و سخت شدن مفصل روماتیسمی است درد آن معمولا شدیداست اما نه به شدت دردی که هنگام صبح درمفصل ایجاد می شود مفصل هنگام بیماری آرتروز دچار تورم وسختی می شود و خم کردن و یاصاف کردن آن با مشکل مواجه می شود.درد و سختی مفصل بعداز یک دوره بی تحرکی شدیدتر می شود براثر بیماری روماتیسم زانو ضعیف میشود وممکن است ناگهانی خم شودو یا پیچ بخورد.

علت و دلایل

• آرتروز

روماتیسم ناشی از آرتروز یک بیماری  است که درسیستم ایمنی بدن رخ می دهد.این بیماری درمفاصل چندگانه ناحیه بالا واندام تحتانی بدن ایجادمی شود.زانو یکی از رایجترین مفصل هایی است که تحت تاثیر روماتیسم مفصلی قرار می گیرد. روماتیسم مفصلی زانو در هرسنی می تواند رخ دهد و هر دو مفصل زانو هم میتواند به این بیماری دچارشود.

پاتولوژی (آسیب شناسی)

زمانی که روماتیسم زانو اتفاق می افتد سنویم که به انتهای استخوان متصل شده است ضخیم میشود وباعث تولید مایع اضافه میشود.این مایع اضافی براثرالتهابات شیمیایی است که سیستم ایمنی بدن تولید میکند وباعث تورم زانو وآسیب دیدگی غضروف ها که مانند یک بالشت نرم در بین استخوان ها عمل می کند می شود و در نهایت باعث از بین رفتن مفصل و بروز درد می شود.

تشخیص

تشخیص روماتیسم زانو مانند مراحل تشخیص روماتیسم ناشی ازآرتروز درد یگر مفاصل است تشخیص این بیماری در مراحل اولیه احتیاج به شرح کامل وضعیت بیمارمانند میزان شدت علائم روماتیسم زانو ،سابقه ابتلای یکی ازاعضای خانواده به این بیماری و یا بیماری های خودایمن دیگر دارد.

درمرحله بعدی بیمار مبتلا به رماتیسم مفصلی زانو معاینه فیزیکی می شود دراین معاینه مفصل آسیب دیده و تمام مفصل های بدن برای ارزیابی هرگونه تورم،درد و علائم التهاب درمفصل ارزیابی می شود همچنین میزان تحرک مفصل،درد،ضعف وسختی مفصل کنترل می شود پرسشنامه هایی تحت عنوان پرسشنامه ارزیابی سلامتی بیمار وجود داردکه در اختیار بیمار قرارمی گیرد و میتوان توسط این پرسشنامه ها میزان توانایی فرد وکیفیت زندگی بیمار را بررسی کرد این پرسشنامه ها همچینین برای ارزیابی درک بیمار از بیماری ها دراختیار آن ها قرار می گیرد.

درمان ها

از بهترین راه و روش های درمان روماتیسم مفصل زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هدف درمان روماتیسم مفصلی به دو دسته تقسیم می شود:

1- کاهش علائم بیماری

2- جلوگیری ازپیشرفت بیماری وآسیب های مفصل

تزریق

داروها

داروها شامل مسکن ها وداروهای ضدالتهاب هستند

مصرف داروها یکی ازاولین مراحل کاهش درداست داروها به سه دسته تقسیم میشوند

1-داروهای ضدالتهاب بدون استروئید که باعث کاهش دردوتورم بافت ها میشود

2-داروها ضد روماتیسم که به کاهش روند پیشرفت نوع خاصی ازبیماری آرتروز مانند روماتیسم کمک میکند

3-داروهای کورتیزون  در موارد شدید که بیمار بوسیله مصرف داروهای ضدالتهاب بدون استروئید بهبودنیافته است تجویزمیشود این ماده میتواند به صورت خوراکی یا باتزریق درمفصل استفاده شود.

• داورهای ضدالتهاب بدون استروئید

داروهایی که برای کاهش التهاب ،دردوتورم بافت ها تزریق  می شود داروهای ضدالتهاب بدون استروئید گفته می شود که به صورت مخفف به نام Nsad شناخته شده است انواع مختلفی ازاین داروها وجوددارد که به انتخاب پزشک می توانید این داروها را برای درمان روماتیسم مفصلی زانو مصرف کنید و بسیار غیر معمول است که پزشک انواع مختلفی ازاین داروها را برای بیمارتجویزکند وعملکردهریک ازاین داروها وتاثیرآنها رادربدن بیمارارزیابی کند وسپس یکی ازبهترین وموثرترین این داروها رابرای او تجویزکند.

رایجترین این داورها شامل استیل سالیسیلیت acetylsalicylate(آسپیرین)،ناپروکسین (ناپروسین)،ایبوپروفن (ادویل،مدیپرن،مورتین) اتودولاک (لودین)است.

• داروهای ضد روماتیسم

برای درمان آسیب های غضروفی ،استخوان و بافت های نرم که بوسیله آرتروز ناشی از روماتیسم ایجادشده است پزشک دسته ای ازداروها را که داروهای ضد روماتیسم هستند را تجویز می کندسرعت واکنش این داروها نسبت به داروهای ضدالتهاب بدون استروئید و داروهای کورتیکاستروئید کمتراست  وچندهفته تاچندماه طول می کشد تادر بدن تاثیربگذارد ومعمولابرای تاثیردر دراز مدت در دوزهای متفاوت تجویز میشود. دربعضی ازمواقع بیش از یک دارو برای رسیدن به نتیجه مطلوب تجویز می شود هنگامیکه این داروها مصرف میشود باعث کاهش روماتیسم ناشی ازآرتروز وکاهش فرسودگی وبدشکی استخوان میشود.چندنمونه ازداروهای ضدروماتیسم وجودداردکه شامل مواردزیراست.

• هایدورکسی کلوروکوئین(پلاکوئنیل) 

این دارو معمولا برای مصرف در دراز مدت برای درمان بیماری روماتیسم تجویز میشود عوارض جانبی این دارو شامل اختلالات معده،جوش وکهیر پوست،ضعف ماهیچه ،اختلالات بینایی است.درحالیکه اختلالات دیدخیلی به ندرت رخ می دهد اما افرادی که دچاراین اختلال می شوند باید حتما به پزشک مراجعه کنند.

• سولفاسالازین (آزولفیدین) 

دارویی است که برای درمان بیماری روماتیسم ناشی ازآرتروز تجویز می شود این دارو معمولا برای بیماران قابل تحمل است واثرات جانبی آن شامل اختلالات معده وکهیر و جوش پوستی است افرادی که به داروها ی سولفانیلامید آلرژی دارند بایدازمصرف این دارو خودداری کنند.

• متوتریکسیت 

داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند برای درمان روماتیسم ناشی از آرتروز مفیدهستند تجویزا ین دارو معمولا درمیان پزشکان زیاد است به دلیل اینکه این دارو دارای عوارض جانبی محدودی است و در دوزهای مختلف است که میزان دوز آن براساس نیاز بیماران تجویز می شود عوارض جانبی این داروشامل افزایش میزان چربی استخوان، اختلالات کبدی وبه ندرت باعث چربی کبدوازبین رفتن آن میشود.

• داروی گلدتیوگلاکوزوگلدتیوملیت 

این داروها سال های زیادی است که برای درمان روماتیسم استفاده می شود و معمولا این دارو با تزریق استفاده می شود در ابتدا به صورت هفته ای و بعدماهانه و سالانه تزریق میشود همچنین داروی خوراکی این دارو به نام اورانوفین auranofin موجوداست اثرات جانبی این داروچه به صورت تزریقی وچه به صورت مصرف خوراکی شامل جوش وکهیرپوستی ،زخم دهان، آسیب های کلیوی که باعث ترشح ادرارمیشود آسیب های مغزاستخوان با ایجادکم خونی وکاهش گلبول های سفیدخون است. بیماران این داروها را باید همراه با آزمایشات خون و ادرار مصرف می کنند مصرف این دارو به صورت خوراکی باعث اسهال می شود این دارو امروزه به ندرت تجویز می شود.

• دی پنیسیلیمین 

این دارو برای مواردخاص تجویز می شود عوارض جانبی که بامصرف این دارو برای فرد ایجادمی شود شامل تب و لرز،زخم دهان،احساس مزه فلز در دهان، جوش های پوستی، آسیب های استخوانی وکلیوی وکبودی است. افرادی که این دارو را مصرف می کنند باید به صورت منظم آزمایش خون و ادرار انجام دهند به دلیل اینکه این بیماری می تواند باعث ایجاد علائم دیگر از بیماری های خود ایمن دربدن شود و در طولانی مدت نمی تواند بیماری روماتیسم را درمان کند.

• داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن

داروهای قدرتمندی وجوددارند که باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می شود به دلیل اثرات جانبی که این دارو برای بدن دارد فقط درمواردشدیدی که بیمار دچار روماتیسم شده است و یا مشکلات جدی ناشی از التهابات روماتیسم مانند التهاب رگ های خونی رخ داده باشد تجویز میشود این داروها معولا همراه باداروهای ضدالتهاب و در میزان دوز پایین تجویز می شود توضیحات داروی متوتریکسیت دربالا اشاره شد.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن شامل آزاتیوپرین azathioprine (Imuran)،سایکلوفوسفامید cyclophosphamide (Cytoxan)،کلورام باسیل chlorambucil (Luekeran) وسایکلوسپورین cyclosporine (Sandimmune) است.اثرات جانبی این داروها آسیب های استخوانی که براثرکم خونی ایجادمی شود و کاهش گلبول های سفید و پلاکت خون است داروی سایکلوسپورین می تواندباعث اختلالات کلیوی وافزایش فشارخون درافرادشود.

• کورتیکواستروئید

این داروبرای درمان دردهای شدید روماتیسمی وزمانیکه داروهای بدون استروئید ضدالتهاب موثرنباشند تجویزمیشود کورتیکو استروئید موثرتر از داروهای ضدالتهاب بدون استروئید درکاهش درد و التهابات ناشی از روماتیسم است. داروهایی که معمولا توسط پزشک تجویز می شود شامل پریدنیزون Prednisone (Deltasone, Orasone, Prednicen-M and Liquid Pred) است این داروها هم به صورت خوراکی وهم به صورت تزریقی مصرف می شود.

عمل جراحی

جراحی برای درمان رماتیسم زانو و بازگشت عملکرد مفاصل و جلوگیری ازبی تحرکی مفصل انجام میشود جراحی تعویض مفصل زمانیکه مفصل ازبین رفته باشد ضروری است تعدادزیادی جراحی برای برای ازبین بردن مشکل مفصل وجود دارد معمولا برای افرادی که دچار بیماری روماتیسم زانو ناشی از آرتروز هستند جراحی بخشی ازمفصل یا جراحی تعویض مفصل زانو کلی انجام میشود.

درمان های پشتیبان

این درمان هاشامل تمرینات،محافظت مفصل ومحافظت های روانشناسی برای درمان علائم بیماری وناتوانی بیمار مبتلا به روماتیسم زانو است.

• اصلاح سبک زندگی

اصلاح سبک زندگی شامل کاهش وزن و انجام تمریناتی مانند شنا و دوچرخه سواری به جای تمریناتی مانند دویدن و پریدن که باعث جلوگیری ازآسیب دیدگی مفصل زانو میشود است کم کردن وزن باعث کاهش فشاربر روی مفصل زانو میشود.

• فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی ازمهمترین اقدامات در درمان آرتروزاست این تمرینات باعث استقامت وانعطاف مفاصل می شود و به درمان روماتیسم زانو کمک می کند

• وسایل کمکی

وسایل کمکی مانند عصا،چوبدستی می تواند باناتوانی افرادی که دچار بیماری رماتیسم مفصلی زانو شده اند مقابله کند.