ناپایداری مفصل شانه

ناپايداري مفصل شانه چيست؟

به طورکلي دو دسته ناپايداري مفصل شانه وجود دارد.

• گروه اول

ناپایداری مفصل شانه ناشي از ضربه، معمولاً يک طرفه و اغلب با کندگي ليگامان‌هاي جلو و پائين مفصل همراه بوده و معمولاً درمان جراحي نياز دارند.

• گروه دوم

ناپایداری شانه غير ضربه‌ يي و شلي چند جهتي مفصل و معمولاً دوطرفه و ممکن است با بازتواني عضلات اطراف مفصل شانه درمان شود. این ناپایداری مفصل شانه گاهي نياز به جراحي دارد.

انواع ناپایداری مفصل شانه براساس وضع حرکتي مفصل شانه در فضا

۱- ناپايداري مفصل شانه در محدوده‌ي‌ دامنه‌ي حرکتي متوسطMid Rnage يعني حدود ۴۵ درجه ابداکسيون و چرخش خارجي به وجود مي‌آيد .

۲– ناپايداري مفصل شانه در محدوده‌ي دامنه‌ي حرکتي نهاييEnd Range به اين معني که شانه در ابداکسيون و چرخش خارجي حداکثر واکستانسيون باشد.

در محدوده‌ي دامنه‌ي حرکتي متوسط M.R ليگامانهاي کپسولي جلو و پائين شانه شل مي‌باشند، بنابراين درشلی شانه نقشي ندارند. در اين حالت مکانيسم Concavity compression سبب پايداري مفصل مي‌شود.

نقص استخواني در گلنوئيد، سر استخوان بازو و عدم توازن قدرت ماهيچه‌هاي اطراف شانه و زياد بودن حجم کپسول مفصلي که موجب اختلال در فشار مفصل مي‌شوند، منجر به ناپايداري و لقی مفصل شانه مي‌شود.

در محدوده‌ي حرکتي نهايي وقتي شانه در ابداکسيون و چرخش خارجي حداکثري واکستانسيون قرار دارد، ليگامانهاي کپسولي جلو و پائين مفصل کاملاً سفت مي‌شوند و نقش پايدار کننده‌ي‌ مفصل را ايفا مي‌کنند.

اگر آسيبي در اين ليگامانها باشد شانه ناپايدار مي‌گردد. اين آسيب‌ها ممکن است در ليگامانها يا ليگامان همراه با استخوان باشد (ضايعه بانکارت)

علت ناپایداری مفصل شانه

ناپایداری مفصل شانه به سه علت زیر میباشد :

• در رفتگی شانه

وقتی نیروی زیادی به مفصل شانه وارد میشود ممکن است موجب دررفتگی مفصل شانه شود. در این حالت لیگامان های جلوی مفصل شانه آسیب میبینند. به این لیگامان آسیب دیده ضایعه بنکارت Bankart lesion میگویند. اگر این ضایعه به درستی درمان نشود مفصل شانه شل شده و بعداً با هر ضربه کمی به راحتی در میرود.

• ضربات مکرر

گاهی اوقات علت شل شدن لیگامان های اطراف مفصل شانه دررفتگی شانه نبوده است. این شلی ممکن است بدنبال ضربات خفیف ولی مکرری که به شانه وارد میشود بوجود آید. فعالیت هایی مثل شنا، تنیس و والیبال میتواند این ضربات خفیف و مکرر را به شانه وارد کنند.

• ناپایداری در همه جهات

در این بیماران سابقه ضربه چه بصورت شدید و چه بصورت خفیف و مکرر وجود ندارد. شلی بافت های اطراف شانه در این بیماران مادرزادی است و معمولاً در مفاصل دیگر هم وجود دارد.

علائم و نشانه های ناپایداری مفصل شانه

علائم و نشانه های ناپایداری مفصل شانه معمولاً بصورت درد بدنبال یک ضربه خفیف، احساس لقی در مفصل شانه و دررفتگی مکرر مفصل شانه است. بیمار در حین فعالیت های معمولی روزمره و بدون اینکه فشار زیادی هم به مفصل شانه وی وارد شود دچار دررفتگی میشود. در چند دررفتگی اول بیمار ممکن است درد شدیدی داشته باشد و برای جااندازی به پزشک مراجعه کند ولی بعد از مدتی شانه آنقدر لق و ناپایدار میشود که خود بیمار میتواند آنرا جااندازی کند.

تشخیص ناپایداری مفصل شانه

بعد از اینکه پزشک معالج اطلاعات لازم را در مورد ناراحتی بیمار از وی دریافت کرد شانه را معاینه میکند. در بعضی وضعیت ها شانه بیمار دچار دررفتگی میشود و وقتی پزشک میخواهد شانه را در این وضعیت قرار دهد با مقاومت بیمار روبرو میشود. روش های تصویر برداری مثل ام آر آی ممکن است در تشخیص ناپایداری مفصل شانه به پزشک کمک کند.

درمان ناپایداری مفصل شانه

ابتدا سعی میشود ناپایداری مفصل شانه از راه های غیر جراحی درمان شود. اگر این روش ها موفقیت آمیز نبودند ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد . درمان غیر جراحی ناپایداری مفصل شانه شامل موارد زیر است :

• تغییر در فعالیت های بدنی

بدین معنا که فعالیت هایی را که در آنها ناراحتی مفصل شانه بیمار بیشتر میشود انجام ندهیم .

• استفاده از داروهای ضد التهابی

داروهای ضد التهابی میتواند شدت درد مفصل شانه این بیماران را کاهش دهد .

• فیزیوتراپی

بصورت انجام نرمش هایی برای تقویت عضلات اطراف مفصل شانه و افزایش توانایی در کنترل آنها .

• درمان جراحی

انواع متفاوتی از اعمال جراحی برای درمان ناپایداری مفصل شانه انجام میشوند ولی معمول ترین آنها ترمیم ضایعه بنکارت است. در این روش که ممکن است به روش سنتی و با شکاف دادن جلوی شانه و یا از طریق آرتروسکوپی انجام شود لیگامان های صدمه دیده و ضایعه بنکارت ترمیم میشوند.

بازپروری و فیزیوتراپی ناپایداری مفصل شانه

این مرحله برای بدست آوردن یک نتیجه مطلوب از عمل جراحی ناپایداری مفصل شانه بسیار مهم است. بعد از جراحی، شانه تا مدتی بی حرکت میشود و سپس تحت نظر پزشک ارتوپد و فیزیوتراپ، نرمش های خاصی جهت افزایش دامنه حرکت و تقویت عضلات اطراف شانه انجام میشوند.