گودی بیش از حد کمر،علل و پیشگیری

 یکی از شایعترین اختلالات در انحناهای ستون فقرات، گودی بیش از حد کمر است. بسیاری از ما علت کمر درد های خود را گودی کمر می دانیم. این گودی بیش از حد چیست؟ چرا بوجود می آید؟ اصولاً آیا کمر انحنایی دارد؟

در صورتی که ستون فقرات را از نیمرخ نگاه کنید، متوجه وجود یکسری فرورفتگی ها و برجستگی هایی در قسمت های مختلف آن خواهید شد. درحالت طبیعی فقرات گردن دارای یک انحنا (تقعر) به سمت جلو، فقرات پشتی انحنا به سمت عقب (تحدب) و ناحیه ی کمر انحنای رو به جلو (تقعر) می باشند. بدلیل شباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در زمان ایستادن، اصطلاح لوردوز برای این حالت مورد استفاده قرار گرفته است!

وجود این انحناها برای ما نقشی بسیار مهم داشته و بسیاری از توانایی های ما در اثر همین برجستگی ها و فرورفتگی ها پدید می آید و اصولاً توانایی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناهاست. میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه، بر سایر قسمت ها نیز اثر گذاشته و می تواند آن را تغییر دهد. وقتی میزان انحنای کمر به حدی بیشتر از میزان طبیعی آن می رسد برای نامیدن آن اصطلاحاً از کلمه ی هیپرولوردوزیس یا گودی بیش از حد کمر استفاده می کنیم.

 در حقیقت ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود که سلامت و تعادل آنها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیاری مهمی ایفا می کند. عدم تعادل در عضلات نامبرده (یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آنها)، موجب پدید آمدن ناهنجاری هایی در شکل کلی ستون فقرات خواهد شد. در این میان نقش عضلات شکمی بازکننده های مفصل لگن (همسترینگ ها و نیز عضله ی بزرگ پشت باسن) در ایجاد هیپرلوردوزیسن، پر رنگ تر از سایر عضلات این ناحیه است.

• علل

از جمله علت های اصلی گودی بیش از حد کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آکندروپلازی

این بیماری در حقیقت ارثی بوده و با اختلال در رشد و تکامل استخوان ها و نسوج غضروفی همراه است.

• النهاب دیسک کمر

التهاب دیسک کمر یا در اصطلاح علمی دیسکایتیس هم می تواند باعث ایجاد گودی بیش از حد کمر شود

•   کیفوزیس یا قوز بیش از حد ناحیه ی پشت

 در این حالت ستون فقرات به طور جبرانی دچار انحنای بیش زا حد می گردد.

•  چاقی

خصوصاً بزرگی بیش از حد شکم و ضعف عضلات این ناحیه باعث کشیدگی بیش از حد ستون فقرات به سمت جلو و افزایش گودی کمر خواهد شد.

•   پوکی استخوان

 با تسهیل تغییر ارتفاع و شکل نرمال مهره ها باعث تغییر انحناهای طبیعی ستون فقرات مانند گودی بیش از حد کمر می شود.

•  در رفتگی تدریجی مهره ها یا در اصطلاح علمی اسپوندیلولیستزیس

این حالت اغلب در ناحیه ی کمر دیده می شود و با لغزش یا جابجایی مهره ها همراه است. این بیماران معمولاً از کمرد درد، احساس جدا شدگی و لقی کمر، گودی بیش از حد کمر و برجستگی باسن شکایت دارند.

• ضعف عضلات شکمی

ضعف عضلات شکمی در اثر علل مختلف: مثل بارداری های مکرر، چاقی و…

پیشگیری

• طزر صحیح نشستن

 اغلب ما بدون اینکه خودمان آگاه باشیم، در بسیاری اوقات روز با بد نشستن و استفاده ناصحیح از ستون فقراتمان به تخریب و پیری زودرس آن دامن می زنیم. بسیاری از دردهای گردن، کتف، شانه، کمر و … در اثر ناآگاهی از طرز استفاده صحیح از بدن بوجود می آیند. برای درست نشستن، از یک صندلی مناسب بهره بگیرید. این صندلی باید توانایی تغییر ارتفاع را داشته و همچنین پشتی آن نیز بتواند قابل تنظیم باشد تا فشارهای وارده بر ناحیه پشت را کاهش دهد.

برای پیشگیری از گودی بیش از حد کمر زانوهای شما باید همسطح مفصل لگنتان باشند. سعی کنید صاف بنشینید و از لمیدن یا خم شدن بر روی میز کار پرهیز نمایید. در صورت نیاز برای حمایت کمرتان از یک بالشتک کوچک و مناسب بهره بگیرید. حالا که وضعیت سر و گردن را تنظیم کردید، به پاهایتان توجه کنید. کف پاها را صاف بر روی زمین بگذارید و در صورت لزوم از یک زیرپایی مناسب استفاده کنید و هیچ گاه پاها را به صورت ضربداری قرار نداده و یا روی نوک پنجه نگه ندارید، این کار از وارد شدن فشارهای بیش از حد مفاصل شما جلوگیری خواهد کرد. از جمع کردان پا زیر تنه خودداری کنید.

در صورتیکه با مونیتور کامپیوتر کار می کنید حداقل فاصله ی 75-25 سانتی متر را بین چشم و صفحه رعایت کنید. برای این کار رعایت فاصله ای معادل طول بازو کفایت می کند. بالای صفحه مونیتور در سطح چشم شما باشد، این کار حتی با استفاده از چند کتاب صورت گیرد.

• روش های دیگر

برای پیشگیری از گودی بیش از حد کمر در زمان نشستن، کف پا را صاف بر روی زمین قرار دهید، صندلی خود را تنظیم کنید و در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پر کردن فضای کردن فضای خالی پشت کمرتان استفاده کنید. وقتی ایستاده اید، یک پا را مستقیم روی زمین و دیگری را روی یک پله، چهار پایه و یا هر چیز مشابه ( در سطحی کمی بالاتراز پای دیگر قرار دهید) این کار حمایت کمرتان را افزایش خواهد داد.

بهترین حالت برای خوابیدن

بهترین حالت برای خوابیدن، وضعیت صورت و شکم رو به بالاست، در حالیکه بالشی زیر زانوها قرار گیرد، اما در صورتی که تمایل دارید بر روی شکم بخوابید، حتماً بالشی زیر شکم خود قراردهید. توجه داشته باشید که پوشیدن کفش پاشنه بلند، موجب افزایش گودی کمر خواهند شد.برای پیشگیری از گودی بیش از حد کمر از تقویت عضلات شکم، باسن و کمر غافل نباشید.

منبع : کتاب علل و درمان دردهای ستون فقرات