دیسک های بین مهره ای ستون فقرات به صورت بالشتک های نرم و لاستیکی هستند که به صورت ضربه گیر عمل می کنند.
پارگی دیسک کمر زمانی ایجاد می شود که دیسک های بین مهره ای ستون فقرات در اثر عواملی مانند ضربه شدید تحت فشار قرار بگیرند و از محل داخلی دیسک بیرون بزنند و بر روی اعصاب خروجی نخاع فشار وارد کنند
پارگی دیسک کمر می تواند علائمی مانند درد و بی حسی شدید ایجاد کند
علل پارگی دیسک کمر
علل مختلفی می توانند باعث ایجاد پارگی دیسک کمر شوند که علت دیسک کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بلند نکردن صحیح اجسام و پارگی دیسک کمر
- ایجاد فشار بر روی ستون فقرات مانند وزن زیاد و پارگی دیسک کمر
- پارگی دیسک کمر به علت فشار و یا ضربه
- دراثر عللی که گفته شد ممکن است پارگی دیسک کمر ایجاد شود که این حالت بر روی اعصاب مجاور ستون فقرات فشار وارد می کند
علائم پارگی دیسک کمر
از علائم دیسک کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علایم دیسک کمر با توجه به محل پارگی دیسک کمر متفاوت خواهد بود در صورت پارگی دیسک کمر در مهره های کمر ممکن است علائم زیر بروز کند
- پارگی دیسک و کمردرد
- پارگی دیسک کمر و درد تیر کشنده از باسن به ران و یا ساق پا
- پارگی دیسک کمر و درد کمر که هنگام فعالیت شدید و هنگام استراحت رفع می شود
- پارگی دیسک کمر و دردی که موقع رانندگی، سرفه و عطسه، نشستن و یا خم شدن به جلو شدید می شود
عوارض پارگی دیسک کمر
در صورتی که فشار بر روی دیسک کمر بیش از حد باشد باعث می شود که قسمت محیطی دیسک پاره شود و قسمت مرکزی دیسک از این شکاف خارج شود.
قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای در سنین پایین ژله مانند است و حاوی مقدار زیادی آب نیز می باشد و در بالغین قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای حالت نیمه جامد شبیه به آدامس جویده شده دارد و همچنین دارای آب کمتری می باشد
پارگی دیسک کمر باعث به وجود آمدن عوارض و مشکلاتی می شود که از این عوارض ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
پارگی دیسک کمر و درد سیاتیک
پارگی دیسک کمر باعث فشار روی ریشه های اعصاب و همچنین تحریک یا فلج آن ها می شود. تحریک شدن ریشه های عصب باعث درد سیاتیک و انتشار درد در مسیر عصب سیاتیک به کف پاها می شود
-
پارگی دیسک کمر و استئوآرتریت مهره
پارگی دیسک کمر و بیرون زدگی قسمت مرکزی آن باعث کاهش ارتفاع دیسک می شود و دو مهره را به هم نزدیک تر می کند و باعث فشار زیادی بر روی مفاصل بین کمر و استئوآرتریت مهره کمر می شود.
-
پارگی دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی
نزدیکی مهره ها به یکدیگر باعث می شود که سوراخ های بین مهره ای که اعصاب از داخل آن ها عبور می کنند تنگ شده و ریشه های عصبی را تحریک و تحت فشار قرار داده و درنهایت باعث به وجود آمدن تنگی کانال نخاعی خواهد شد. یکی از راه های درمان تنگی کانال نخاعی کمر در صورتی که روش های درمان غیرجراحی جواب ندهند، جراحی می باشد. روش های جراحی مختلفی برای درمان تنگی ستون فقرات کمری وجود دهد.
عوامل پارگی دیسک کمر
موارد زیر می توانند از عوامل موثر در ایجاد پارگی دیسک کمر باشند
- وزنه برداری و پارگی دیسک کمر
- پرش از ارتفاع زیاد و پیچش های شدید و ناگهانی و پارگی دیسک کمر
- نداشتن آمادگی جسمانی و پارگی دیسک کمر
پیشگیری از پارگی دیسک کمر
پیشگیری بهتر از درمان است بنابراین در وهله اول باید تمامی نکاتی که باعث پیشگیری از ایجاد پارگی دیسک کمر می شود را رعایت کنیم تا دچار پارگی دیسک کمر نشویم
از جمله مواردی که باعث پیشگیری از پارگی دیسک کمر می شوند می توان به این موارد اشاره کرد:
برای اینکه بدنتان همیشه در فرم ایده آل قرار گیرد و عضلات بدن وضعیت طبیعی خود را حفظ کنند و دچار پوکی استخوان و همچنین پارگی دیسک کمر نشوید باید ورزش های ملایم روزانه را فراموش نکنید
همچنین برای پیشگیری از پارگی دیسک کمر باید تغذیه مناسبی داشته باشید.در وعده های غذایی خود حتما میوه جات و سبزیجات را اضافه کنید.
به مقدار کافی در معرض نورخورشید قرار بگیرید.طرز صحیح درست نشستن ایستادن و راه رفتن را یاد بگیرید .
مثلا برای مطالعه کردن پشت میز و صندلی بنشینید و هنگام تماشای تلویزیون کج نشوید و به حالت نیم خیز در تخت خواب مطالعه نکنید این ها مواردی هستند که در صورت رعایت آن ها فشار بر روی دیسک کمر کم شده و می توانید از بروز علایم دیسک کمر پیشگیری کنید
درمان پارگی دیسک کمر
درمان بدون جراحی پارگی دیسک کمر
برای درمان بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر به مدت یک هفته تا ده روز از درمان های طبی استفاده می شود
-
درمان پارگی دیسک کمر با دارو و فیزیوتراپی
در طول مدت درمان پارگی دیسک کمر برای درمان بیماران از داروهای مسکن و فیزیوتراپی استفاده می شود.
-
درمان پارگی دیسک کمر با داروهای شل کننده عضلات و ضد التهاب
در اکثر بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر مراحل حاد پارگی دیسک کمر با استفاده ار داروهای شل کننده عضلات و ضد التهاب رفع می شود
“طب سوزنی” مزایای فراوانی برای بیمارانی دارد که از درد کمررنج می برند. این روش درمانی موثر بوده و عوارض طب سوزنی بسیار اندک است (البته اگر کاملا به روش صحیح و علمی خود و توسط متخصص طب سوزنی و متخصصین طب فیزیکی انجام پذیرد) در هر جلسه درمان روی تمامی مهره های کمری و نیز مهره خاجی و هچنین روی مفاصل خاجی- لگنی کمر نیز تاثیر گذاشته و باعث بهبود و کاهش درد و التهاب در این مفاصل می گردد. امروزه در اروپا و امریکا روش های درمانی متفاوتی برای درمان کمر درد ناشی از دیسک کمر انجام می گردد که در 95 درصد موارد شامل استراحت مطلق (که طبق تحقیقات اخیر فقط 3 روز کافی می باشد) و استفاده از مسکن ها ، آب درمانی ، ماساژ درمانی ، درمان پارگی دیسک کمر با طب سوزنی و کایروپراکتیک می باشد و در این میان طب سوزنی بعنوان سر سلسله طب مکمل و جایگزین، در درصد بالایی از بیماران ، کاملا درمانگر می باشدو تنها در 5 درصد بیماران کار به عمل جراحی می رسد که در آن ها نیز از تکنیک های عمل متفاوتی ، از برداشتن دیسک بیرون زده تا قرار دادن دیسک های مصنوعی بین مهره ها و یا جوش دادن مهره ها به یکدیگر و ثابت کردن ستون فقرات و استفاده به جای جراحی تنگی کانال نخاعی کمر استفاده می شود.
درمان جراحی پارگی دیسک کمر
در صورتی که پارگی دیسک کمر بزرگ و شدید است و باعث بی حسی پیشرونده اندام های تحتانی و همچنین بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود باید هرچه سریعتر جراحی بسته دیسک کمر یا جراحی باز انجام شود.
در مواردی که پارگی دیسک کمر باعث ایجاد فلج مختصری شده است و این فلج به آرامی رو به افزایش است نیز جراحی دیسک کمر باید انجام شود که البته میتواند بصورت عمل بسته دیسک باشد .
اگر بعد از مدت یک ماه درمان غیر جراحی و تزریقات اپیدورال بیمار همچنان دچار درد شدید و بی حسی در پاها باشد و نتواند کارها و فعالیت های روزانه خود را به خوبی انجام دهد جراحی پارگی دیسک کمر توسط جراح ستون فقرات توصیه می شود.
هنگامی که پزشک فشار بر روی تنه و ریشه های عصبی را تشخیص می دهد و در بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر نیز علائم عصبی پیش رونده مانند بی اختیاری ادرار و مدفوع مشاهده می شود نیز باید به سرعت عمل جراحی برای پارگی دیسک کمر توسط متخصص دیسک کمر انجام شود زیرا تاخیر در عمل جراحی دیسک کمر می تواند عوارض عصبی غیر قابل برگشتی داشته باشد.
البته ب توجه به عوارض جراحی دیسک کمر نمی توان گفت که همه افراد مبتلا به پارگی دیسک کمر باید عمل جراحی انجام دهند زیرا در برخی از موارد پارگی دیسک کمر دردهای موقتی ایجاد می کند که این دردها با دارودرمانی، فیزیوتراپی، کاهش وزن، اوزن تراپی ،آب‌درمانی و روش‌های مفید دیگر قابل درمان هستند. ممکن است بعد از انجام جراحی دیسک کمر، بیمار به تدریج دردی شدید و تیرکشنده در کمر خود حس کند و حتی ممکن است درد بعد از عمل دیسک کمر بلافاصله بعد از جراحی و به صورت مداوم وجود داشته باشد.یکی از شایع‌ترین علل درد بعد از عمل دیسک کمر، استفاده از تکنیک‌های بسیار تهاجمی در جراحی است که آسیب زیادی به بافت‌های ستون فقرات می‌زنند. ایجاد برش‌های بزرگ و پاره کردن عضلات، ریسک خونریزی و از دست دادن خون زیاد، عفونت و تشکیل جای زخم و بافت‌های فیبروزی را بالا می‌برد که هر کدام از این موارد میتواند موجب بروز عوارض پس از جراحی شود.
تمامی روش ها برای درمان پارگی دیسک کمر به علائم بیمار مبتلا به پارگی دیسک کمر و همچنین تشخیص پزشک معالج بستگی دارد
عدم درمان پارگی دیسک کمر
درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر می تواند باعث شدید تر شدن علائم و درد بیمار شود.با عدم درمان دیسک کمر در زمان مناسب و به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است به خاطر انجام یک عمل کوچک مجبور شوید برای درمان عمل های بزرگتری انجام دهید.
همچنین درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است باعث سر خوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی) شود و در نتیجه برای درمان مجبور شویم از عمل های سنگین با کارگذاشتن پلاتین و وسایل خاص فلزی در کمر بیمار استفاده کنیم
درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی برای بیماران از جمله اختلالات حرکتی و بی حسی های دائمی شود که چنین عوارضی می تواند باعث افتادگی و کشیدن و لنگی پا شود.
همچنین درمان نکردن به موقع پارگی دیسک کمرمی تواند باعث ایجاد عوارضی همچون بی اختیاری ادرار و موفوع شود
