درمان دارویی سردرد

داروهای تجویز شده ی موضعی در درمان سردرد

خیلی از داروها می توانند از طریق پوست یا بافت نرم انتقال یابند و سردرد را تسکین دهند. مثلاً لیدوکائین می تواند به داخل بینی و یا روی بخش خارجی آن استعامل شود. لیدودرم یک بسته ی درمانی است که از طریق پوست عمل می کند و لیدوکائین را در طی 12 ساعت به پوست تحویل می دهد. ممکن است به ویژه در درمان بیمارانی که دچار سردرد گردنی هستند مؤثر باشد، زیرا می تواند بر روی گردن، شانه و یا بخش فوقانی ستون مهره ها قرار گیرند و سردرد را تسکین دهد.

داروهایی مثل لیدوکائین و لیدودرم هنگامی که به صورت موضعی استفاده شوند معمولاً عوارض جانبی کمی دارند. گاهی اوقات لیدودرم یا لیدوکائین سبب یک راش یا خارش پوستی می شود که در این حالت باید مصرف دارو متوقف شود اما با پزشک خود مشورت کنید. بیمارانی که به لیدوکائین و سایر داروهای موضعی حساس هستند باید از مصرف آن اجتناب کنند. به هر حال اکثر بیماران مشکلی با لیدوکائین ندارند.

داروی بوتالبیتال (فیورنال، فیوریست) در درمان سردرد

بوتالبیتال، دارویی است که اغلب برای درمان سردرد تنشی و سردرد میگرنی استفاده می شود. دارو معمولاً شامل ترکیبی با سایر داروهاست، مثلاً فیورنال ترکیبی از بوتالبیتال، آسپرین و کافئین است. در بعضی موارد فیورنال شامل کدئین و نارکوتیک می باشد. فیوریست ترکیبی از بوتالبیتال، استامینوفن و کافئین است. باربیتورات ها مثل بوتالبیتال پتانسیل ضعیف تری برای اعتیاد و استفاده ی نادرست دارند.

عوارض جانبی داروی بوتالبیتال در درمان سردرد

با استفاده مکرر از بوتالبیتال بیماران مبتلا به سردرد مزمن در خطر گسترش سردردهای راجعه می باشند. در نتیجه اکثر پزشکان استفاده مکرر یا طولانی این داروها را توصیه نمی کنند و در عوض آن ها را فقط به عنوان داروی پشتیبان و ذخیره در زمانی که سایر داروها در دسترس نیستند مورد استفاده قرار می دهند. بوتالبیتال می تواند خواب را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در بعضی موارد بوتالبیتال می تواند سبب سرخوشی و مستی شود که از مصرف بیش از حد الکل غیر قابل تشخیص است. به علاوه بوتالبیتال می تواند در بعضی بیماران سبب اعتیاد شود. بعضی بیماران ممکن است وقتی سردرد ندارند هم قرص مصرف کنند زیرا نگران سردرد هستند. این رفتار ناسازگار سبب گسترش سردرد راجعه می شود.

بیمارانی که به بوتالبیتال اعتیاد دارند اگر به طور ناگهانی مصرف دارو را متوقف کنند علایم ترک را تجربه خواهند کرد. در مورد باربیتورات ها، مثل بوتالبیتال علایم ترک ناگهانی ممکن است طی 8 تا 36 ساعت بعد از آخرین داروی مصرف شده شروع و 2 تا 15 روز طول بکشد. در طی ترک ناگهانی بوتالبیتال بیماران ممکن است تهوع، استفراغ، سرگیجه، کاهش وزن، افت فشار خون و حتی صرع را تجربه کنند. اگر به طور منظم بوتالبیتال استفاده می کنید مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. او ممکن است دارو را به تدریج کاهش دهد و یا داروی دیگری تجویز کند.

داروهای موثر در درمان میگرن

هنگامی که برای اولین بار در سال 1993 این دارو به وسیله ی FDA تأیید شد سوماتریپتان یک نعمت خدادادی برای اکثر افراد مبتلا به میگرن مزمن بود. این دارو نسبت به سایر داروهایی که قبلاً برای مقابله با میگرن در دسترس بودند خیلی سریع عمل می کرد و اگر در شروع اولیه میگرن مصرف می شد، اغلب سردرد را در سیر اولیه اش خاموش می کرد. خیلی از بیماران هنوز تسکین خوبی از سوماتریپتان به ویژه در تزریق زیر جلدی دریافت می کنند. به هر حال به دلیل تأیید سوماتریپتان، داروهای جدیدتر تریپتان تمام اگونسیت های انتخابی سروتونین گسترش یافته اند.

سایر تریپتان ها که ممکن است در ایالات متحده تجویز شوند عبارتند از: زولمی تریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، آلموتریپتان، فوواتریپتان والتریپتان. از این داروها ممکن است بین 20 دقیقه تا یک ساعت و یا بیشتر اثر کنند. این حالت باید باعث شود تا خواننده ها فکر کنند که باید به ناچار از سوماتریپتان نسبت به سایر تریپتان ها استفاده کنند، چون سریع ترین اثر را دارد و اغلب یک گزینه ی مناسب است. به هر حال سوماتریپتان برای هر فردی کارساز نیست و گاهی اوقات نوع دیگری از تریپتان مؤثر است.

در نهایت نتیجه ی استفاده از دارو را به پزشک اعلام کنید تا تشخیص دهد که با همین نوع دارو ادامه دهید یا این که داروی دیگری را جایگزین نماید. معمولاً بهترین حالت آن است که یک داروی تریپتان را قبل از آن که نسبت به اثر آن قضاوت کنید و از پزشک نوع دیگری از تریپتان ها را درخواست کنید حداقل دو تا سه دوره ی آزمایشی مصرف کنید. به خاطر داشته باشید که گاهی اوقات سردرد ممکن است اصلاً میگرن نباشد در عوض ممکن است سرویکوژنیک یا از انواع دیگر باشد. تریپتان ها اختصاصاً برای میگرن طراحی شده اند.

عوارض جانبی تریپتان ها در درمان سردرد

استفاده مکرر از داروهای تریپتان می تواند در بعضی بیماران منجر به گسترش سردردهای راجعه شود. بعضی افراد ممکن است با مصرف تریپتان ها سرگیجه، خواب آلودگی، تهوع و ضعف را تجربه کنند. بیماران عروق کرونری یا فشار خون کنترل نشده نباید داروی تریپتان مصرف کنند زیرا ممکن است علایم عروق کرونری را در بیماران قلبی بدتر نمایند.

توجه: بیمارانی که از داروهای ضدافسردگی از نوع مهارکننده جذب سروتونین (مثل پروزاک) و کسانی که داروی تریپتان مصرف می کنند ممکن است موردی را گسترش دهند که سندرم سروتونین نامیده می شود. این شرایط بسیار خطرناک محسوب می شود و می تواند منجر به رعشه، لرز، بی قراری، و تغییرات خلق و خو شود که نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد.

معمولاً خیلی از بیماران نباید مشکلی با داروی تریپتان داشته باشند. طبق نظر مؤلف در دفاع از مصرف تریپتان ها در درمان میگرن و منع آن ها برای بیماران قلبی به دلیل ترس از مشکلات قلبی منصفانه نیست. تنها استثنای این موضوع شاید اشخاص میگرنی با ریسک بالاتری برای بیماری های قلبی-عروقی هستند. تقریباً 75% تمام بیماران میگرنی، خانم های جوان تر از 45 سال می باشند، گروهی که ریسک کمتری نسبت به بیماری های قلبی عروقی دارند.

داروهای ضدتهوع و استفراغ در درمان سردرد

به دلیل این که خیلی از بیماران میگرنی، تهوع و استفراغ را تجربه می کنند ممکن است نیاز به داروهای ضد تهوع نظیر متوکلوپرامید، پروکلرپازین و پرومتازین باشد. این داروها اغلب به کنترل تهوع و استفراغ کمک می کنند و باعث تسکین سردرد می شوند. به هرحال پزشکان استفاده ی طولانی مدت این داروها را هشدار می دهند، زیرا استفاده مکرر از داروهای ضدتهوع ممکن است سبب بیماری های کبدی، ناهنجاری های خونی و سایر مشکلات پزشکی شوند. ضعف و سستی بیش از هر چیز یک هشدار اصلی از داروهای ضد تهوع است اما می تواند به رفع سریع تهوع نیز منجر شود. بعضی بیماران از تهوع شدید مرتبط با میگرن به وسیله شکلی از والیوم که دیاستات نام داشته و به صورت مقعدی نیز تزریق می شود و ممکن است شبیه سایر داروهای ضدتهوع، سستی و رخوت به دنبال داشته باشد، خلاص شده اند.

داروهای پیشگیری از سردرد

چون پیشگیری برای مردم مبتلا به سردرد مزمن اهمیت دارد، خیلی از بیماران داروهایی که بتواند در این هدف به آن ها کمک کند را جستجو می کنند. توپاماکس یک داروی نوید بخش برای درمان میگرن می باشد که به وسیله ی FDA تأیید شده است. این دارو در واقع ضد صرع است، اما در میان بیماران میگرنی و سایر سردردهای مزمن خیلی مؤثر بوده است. داروهایی در رده بتابلوکرها یا متوقف کننده کانال کلسیمی نیز می تواند در پیشگیری از سردرد در بعضی بیماران مؤثر باشند. به علاوه بیماران مبتلا به میگرن مزمن یا سردرد تنشی ممکن است با مصرف میزان کم داروی ضدافسردگی نیز بهبود یابند.

عوارض جانبی داروی توپاماکس در درمان سردرد

علاوه بر مورمور شدن، خستگی و اسهال، بیمارانی که بر مبنای یک روال منظم توپاماکس مصرف می کنند ممکن است سنگ کلیه را گسترش دهند. بنابراین باید در جهت پیش گیری مقدار زیادی مایعات مصرف شود. به علاوه اگر در هنگام مصرف دارو هر نوع درد چشمی احساس شد باید مصرف دارو متوقف و با پزشک تماس گرفته شود، زیرا می تواندسبب گسترش گلوکوم شود. بعضی بیماران از این که توپاماکس حافظه ی آن ها را نسبت به حالت معمولی بیشتر دچار اختلال می کند شکایت دارند.

هم چنین ممکن است سبب تهوع شود و در موارد کمی دارو سبب می شود تا غذا طعم متفاوتی داشته باشد، به همین دلیل بیماران مصرف آن را قطع می کنند. عارضه جانبی که در بیشتر بیماران وجود دارد آن است که این دارو سبب کاهش وزن می شود، اگر چه این عارضه در همه افراد اتفاق نمی افتد، اما باید جانب احتیاط را رعایت کرد. توپاماکس ممکن است اثر قرص های ضدبارداری را کم کند، بنابراین در صورتی که این دارو را مصرف و نیاز به کنترل بارداری دارید باید موارد جایگزین قرص های ضد بارداری مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد. اگر چه مطالعات اشاره می کنند که این مشکل در مقادیر (200-100 میلی گرم در روز) شایع تر است اما کمی احتیاط در تمام مقادیر مصرفی توصیه می شود.

 تاثیر داروی توپاماکس در درمان سردرد

در یک پژوهش، به عده ای از بیماران مبتلا به میگرن، مقادیر 50، 100 و 200 میلی گرم توپاماکس داده شده و به عده ای دیگر پلاسبو دادند. بیماران را به گروه های مختلفی تقسیم کرده بودند که با کمترین مقدار دارو شروع کردند و هر هفته 25 میلی گرم به آن اضافه می کردند. محققان نتیجه گرفتند که توپاماکس در درمان میگرن در اولین ماه درمان مؤثر است. متوسط مقدار سردرد 4/5 درصد در هر ماه به 1/4 درصد برای بیمارانی که 50 میلی گرم توپاماکس دریافت  کردند کاهش یافت . بهبودی بیشتر برای بیمارانی بود که 100 میلی گرم دارو دریافت کرده بودند. بیمارانی که 200 میلی گرم دارو دریافت کرده بودند بهترین بهبودی را داشتند. در مقابل بیمارانی که پلاسبو دریافت کردند بهبودی مختصری داشتند که از 6/5 درصد سردرد میگرنی به 5/4 درصد رسیده بود. بعضی بیماران هنگام مصرف 100 میلی گرم و یا بیشتر توپامکس عوارض جانبی که منجر به ترک ناگهانی دارو می شد نظیر مورمور شدن، خستگی، کاهش اشتها، کاهش وزن، اسهال، و اختلالات حافظه را تجربه کردند.

داروهای ضد صرع در درمان سردرد

برخی داروهای ضد تشنج وجود دارند که برای درمان سردرد مزمن نیز استفاده می شوند. این داروها به وسیله FDA نیز تأیید شده اند که از آن جمله والپروات سدیم می باشد. اما آن ها عوارض جانبی عمده ای نظیر افزایش وزن شدید، تهوع، استفراغ، سستی، ضعف و رعشه و یا حتی پانکراتیت دارند.

داروهای بتابلوکرها در درمان سردرد

بعضی بیماران که سردردهای مزمن و فشار خون بالا داشته اند ممکن است از مصرف دارویی رده بتابلوکرها به عنوان داروی پیشگیری کننده در مقابل سردرد سود ببرند. ایندرال (پروپرانولول) و تیمولول مواردی هستند که معمولاً تجویز می شوند. سایر بتابلوکرها شامل نادولول، متوپرولول و آتنولول می باشند. به خاطر داشته باشید که استفاده ی طولانی مدت از بتابلوکرها می تواند گاهی سبب گسترش سردرد راجعه شود. بتابلوکرها می توانند سبب عوارض جانبی نظیر افزایش وزن، گیجی، اختلالات گوارشی و نازایی شوند. یک نبض کمتر از حد طبیعی، اغلب مرتبط با وقوع سنکوپ می تواند در این داروها دیده شود. البته بعضی مردم عوارض خیلی زیادی را تجربه می کنند، در حالی که دیگران تجربه کمتری دارند و برخی دیگر هم اصلاً عارضه ای را تجربه نکرده اند. بیماران سردردی مبتلا به دیابت، افسردگی، آسم یا بیماری های قلبی باید از مصرف بتابلوکرها اجتناب کنند. به علاوه بیماران بالا 65 سال باید برای استفاده از بتابلوکرها با پزشک مشورت کنند، زیرا این داروها با کاهش قدرت تشخیص و از دست دادن حافظه در افراد مسن مرتبط می باشد.

متوقف کننده های کانال کلسیمی در درمان سردرد

بیماران مبتلا به سردردهای مکرر ممکن است از بلوکرهای کانال کلسیمی برای پیشگیری از سردرد، به ویژه میگرن و سردردهای خوشه ای استفاده کرده باشند. این اعتقاد وجود دارد که به بلوکرهای کانال کلسیمی ممکن است نوروترانسیتر (انتقال دهنده نورون های عصبی) را تحت تأثیر قرار دهد که معمولاً با میگرن مرتبط هستند. وراپامیل از بلوکرهای کانال کلسیمی رایج است که بیماران میگرنی و بیماران مبتلا به سردرد خوشه ای به طور مکرر از آن استفاده می کنند.

توجه: داروهای رده ی بلوکرهای کانال کلسیمی، نباید با داروهای بتابلوکر هم زمان مورد استفاده قرار گیرند. بلوکرهای کانال کلسیمی، سبب بعضی عوارض جانبی مانند فشار خون پایین، گیجی و یبوست می شوند. بیمارانی که باردار هستند و بیماران با افت فشار خون باید از این رده ی داروها اجتناب کنند. هم چنین اگر سابقه ی بیماری قلبی دارید از مصرف بلوکرهای کانال کلسیمی پرهیز کنید. بلوکرهای کانال کلسیمی معمولاً برای بیماران پارکینسونی توصیه نمی شوند.

دراین زمینه بخوانید…

سردرد و انواع آن

علت های سردرد

سردرد پشت سر