درمان دیسک کمر با لیزر

درمان دیسک کمر با دو روش جراحی و بدون جراحی صورت می پذیرد. مهم‌ترین روشهای درمان‌ بدون جراحی دیسک کمر انجام فیزیوتراپی و ورزش است که در بسیاری از بیماران مبتلا به دیسک کمر، می تواند روش موثری باشد. استفاده از روش جراحی برای درمان دیسک کمر، تنها زمانی ضرورت دارد که آسیب عصبی نشانه دار و در حال پیشرفت بوجود آمده باشد و بیمار به درمانهای بدون جراحی دیسک کمر مثل لیزر درمانی دیسک کمر پاسخ خوبی ندهد. این موارد شامل بی حس شدن بخشی از ران و یا ساق پا، کاهش توان ماهیچه ها و ضعیف شدن آنها، کاهش و یا از بین رفتن کامل عکس العمل های عصبی است که در معاینه عصبی دیده شود. یکی از روشهای درمانی دیسک کمر، استفاده از روشهای درمانی مبتنی بر لیزر(لیزر درمانی) است که خود شامل دو مفهوم عمده می باشد:

1- جراحی دیسک کمر با لیزر

2- لیزردرمانی دیسک کمر  که در فیزیوتراپی استفاده می شود و روش درمانی بدون جراحی دیسک کمر است. لیزر فیزیوتراپی می تواند با شکل‌های دیگر درمان، مانند طب سوزنی، فیزیوتراپی، الکتروتراپی (برق‌درمانی) و تغذیه‌درمانی ترکیب شود .

در این مقاله، درمان دیسک کمر با لیزر بررسی می شود. ابتدا عمل لیزر دیسک کمر مطرح می شود و چند روش رایج مانند نوکلئوپلاستی و فورامينوسكوپي توضیح داده می شوند و مزایای جراحی لیزری دیسک کمر بیان می شود. سپس در مورد درمان بدون جراحی دیسک کمر با لیزر درمانی کمر درد صحبت می شود.

جراحی دیسک کمر با لیزر

 

رایج ترین بیماریهای ناشی از کار و فعالیت، بیماری های اسکلتی عضلاتی هستند که در بین آنها، کمردرد اهمیت زیادی دارد. در اکثریت موارد، کمردرد ناشی از دیسک کمر می باشد. در 60% بیماران مبتلا به دیسک کمر، ورزشهای مخصوص، فیزیوتراپی و آب درمانی به درمان کامل این بیماران کمک می کند اما اگر این روش های درمانی در درمان دیسک کمر مفید نباشند، باید از عمل جراحی برای درمان دیسک کمر استفاده کرد.

درمان بیماران مبتلا به دیسک کمر، در بیشتر موارد منجر به صرف هزینه های سنگین می شود، بنابراین استفاده از روشهای جدید که با کمترین عوارض، بهترین نتیجه را در کوتاهترین زمان ممکن داشته باشند، در درمان دیسک کمر مطرح می شود که یکی از این روشهای جدید، جراحی دیسک کمر با لیزر است.

در حال حاضر، پیشرفت علم پزشکی، به روشهای جراحی کم تهاجمی منجر شده است و در حقیقت، جراحی های کم تهاجمی از جمله درمان دیسک کمر با لیزر ، انقلاب دوم پزشکی می باشند.

جراحی دیسک کمر و دیسک گردن با لیزر  یکی از روشهای کم تهاجمی درمان دیسک کمر و گردن است که جایگاه خاص خود را در این زمینه دارد.

در گذشته، درمان دیسک کمر بیشتر با روش جراحی معمولی انجام می شد یعنی روش جراحی که می توان با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام داد. برای انجام این عمل معمولا بیمار به شکم خوابانده شده و در قسمت پشت کمر، برش کوچکی ایجاد می شود. در این روش جراحی دیسک کمر، عضلات زوائد خلفی باز می شود تا مهره ها دیده شوند. در این هنگام لایه احاطه کننده اعصاب نخاعی و ریشه عصبی قابل دیدن هستند و می توان قسمت در رفته دیسک را همراه با قسمت مرکزی دیسک خارج کرد و بعد ار اینکه از آزاد شدن ریشه عصبی مطمئن شدیم، محل عمل به صورت لایه به لایه تا سطح پوست دوخته می شود.

اما در روش ديگری كه امروزه در کنار روشهای پیشین اهمیت یافته است و به عمل جراحی ليزري دیسک کمر معروف است، بيمار مبتلا به دیسک کمر، بدون بيهوشي تحت عمل قرار مي‌گيرد. سوزن باريكي از كنار ستون فقرات به دیسک وارد می شود و پس از آن هسته ی دیسک با استفاده از امواج  RF و یا لیزر سوزانده و تبخیر می شود. لیزر دیسک کمر فشار داخل دیسک را کاهش داده و باعث از بین رفتن ورم ديسك می شود. البته از این روش جراحی کمر با لیزر هنگامی می توان استفاده کرد که در دیسک کمر ورم ایجاد شده باشد و نمی تواند براي كساني كه مبتلا به پارگي ديسك کمر هستند استفاده شود.

لیزر برای اولین بار در سال 1980 برای عمل جراحی بسته دیسک کمر استفاده شد و در سال 1991، به عنوان روشی مناسب و مفید و بدون عارضه در درمان دیسک کمر به تایید رسید. جدیدترین این لیزرها که برای عمل بسته دیسک کمر کاربرد دارند دارای طول موج 980 نانومتر و توان 10 وات می باشند که به وسیله فیبر نوری 200 میکرونی که به دیسک کمر وارد می شود، نور لیزر را به قسمت بیرون زدگی دیسک منتقل می کنند و موجب می شند که قسمت بیرون زده دیسک، بدون نیاز به جراحی باز حذف شود.

در حال حاضر، اشخاص زیادی تمایل به جراحی لیزری دیسک کمر دارند اما این افراد باید بدانند که لیزر در فیزیوتراپی نوعی انرژی است که برای برش دادن و سوزاندن می توان استفاده کرد و هنگامی که جراحی دیسک کمر با لیزر انجام می شود، در واقع، سوزن های خاصی به داخل دیسک های بین مهره ای وارد می شود و پس از آن دستگاه روشن شده و با خارج شدن بخارات دیسک، دیسک کوچک می شود. این روش مزیت خاصی نسبت به جراحی باز ندارد و فقط برای عمل دیسک های کوچک می تواند استفاده شود و برای درمان پارگی دیسک کمر با لیزر یا افرادی که دیسک بزرگ دارند نمی تواند موثر باشد. نوع دیگری از جراحی دیسک کمر نیز وجود دارد که به اشتباه به عنوان جراحی لیزری در بین مردم شناخته می شود در صورتی که جراحی لیزری دیسک کمر نمی باشد. در این جراحی، برش های کوچکی در حدود 2 تا 3 سانتی متر در پوست ایجاد می شود که به دلیل کوچک بودن برش ها، آسیب کمتری به بافت ها وارد می شود و بیمار پس از یک یا دو روز از بیمارستان مرخص می شود.

در جدیدترین روش‌های لیزر درمانی کمر ، تاکید بر استفاده از طول موج هایی از لیزر است که به بافت‌های اطراف صدمه ای وارد نمی‌کنند و باعث کم شدن فشار درون دیسک می شوند.

جراحی نوکلئوپلاستی دیسک کمر با لیزر

<

یکی از روشهای جدید جراحی لیزری دیسک کمر، جراحی نوکلئوپلاستی دیسک کمر با لیزر است که در این روش برشی در روی بدن ایجاد نمی شود و یک روش کم تهاجمی است که می تواند در درمان دیسک کمر خفیف تا متوسط استفاده شود.

برای انجام جراحی نوکلئوپلاستی دیسک کمر با لیزر، بیمار بی هوش نمی شود و بی حسی موضعی روی پوست انجام می شود و یک سوزن بلند به قسمت وسطی دیسک معیوب وارد می شود و از داخل این سوزن، یک فیبر نوری ظریف به ناحیه وسطی دیسک ارسال می شود. نور لیزر باعث تبخیر قسمت داخلی دیسک شده و حجم داخل دیسک کم می شود. در واقع با خارج شدن بخار از داخل دیسک، یک فشار منفی ایجاد می کند و منجر به حذف بیرون زدگی دیسک می شود. سپس بیمار به اتاق مراقبت انتقال داده شده حدودا 2 ساعت بعد از عمل و پس از اطمینان از خوب بودن حال بیمار، بیمار از بیمارستان مرخص می شود و بعد از 5 تا 7 روز استراحت، می تواند زندگی عادی را شروع کند.

عمل لیزر نوکلئوپلاستی دیسک کمر، یک روش کم تهاجمی برای درمان دیسک کمر و گردن می باشد که البته برای مواردی که بیرون زدگی دیسک کمر کم است (پروترود) و نه مواقعی که دیسک به طور کامل بیرون زده است (اکسترود) استفاده می شود. اغلب یک بیرون زدگی کوچک دیسک کمر، دردهای شدیدی را ایجاد می کند. قبل از اینکه درمان دیسک کمر با روش لیزر نوکلئوپلاستی ابداع شود، فقط از روشهای درمانی محافظه کارانه (دارویی و فیزیوتراپی) برای درمان این گونه بیماران استفاده می شد و عمل جراحی باز، نتیجه امیدوارکننده ای نداشت. هم اکنون، تعدادی از بیماران که پاسخ خوبی به روشهای درمانی محافظه کارانه نمی دهند و آخرین راه باقیمانده برای آنها جراحی است استفاده از روش جراحی لیزر نوکلئوپلاستی نتیجه خوبی برای آنها به دنبال دارد. این بیماران افرادی هستند که بعد از 3 یا 4 هفته استفاده از روشهای درمانی محافظه کارانه، بهبود پیدا نمی کنند.

البته جراحی نوکلئوپلاستی دیسک کمر با لیزر، برای همه افراد مناسب نمی باشد. افرادی که نمی توانند تحت این نوع جراحی با لیزر قرار گیرند عبارتند از:

– افرادی که دیسک کمر آنها بیشتر از 50% کاهش ارتفاع دارد تا افرادی که دیسک کمر آنها به صورت کامل بیرون زده است

– افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی، عفونت و تومور ستون فقرات و ضایعه طناب مرکزی

جراحي ديسك كمر به روش فورامينوسكوپي با لیزر

 

در روشهای جراحی معمولی دیسک کمر، یک شکاف در پشت کمر ایجاد می شود و به این ترتیب دیسک کمر درمان می شود ولی در جراحی دیسک کمر به روش فورامینوسکوپی، تنها یک برش سه میلی متری در پهلو زده می شود تا بتوان به دیسک دسترسی یافت و محل ورود به فضای نخاع، همان محل خروج عصب فورامن است.

البته جراحی دیسک کمر به کمک روش فورامینوسکوپی، در سالهای اول با بیهوشی کامل بیمار انجام می شد و معمولا با خونریزی زیادی همراه بود و به همین دلیل جراحان زیادی خواستار استفاده از این روش جراحی دیسک کمر نبودند. اما با گذشت زمان و اختراع و ساخت تجهیزات پزشکی مانند لیزر و آندوسکوپی، جراح فقط یک سوراخ ریز در پهلوی بیمار ایجاد می کند و به جای استفاده از چشم خود برای جراحی باز، آندوسکوپ کوچک چند میلی متری و دوربین را به داخل بدن بیمار می فرستد و با بزرگنمایی چند صد برابر، مراحل عمل را در یک مانیتور می بیند و به جای استفاده از چاقو برای برش زدن، از لیزر برای ایجاد برش و سوزاندن بهره می برد که استفاده از لیزر باعث ایجاد برش با دقت بالا و بدون خونریزی می شود. به دلیل اینکه در روش جراحي فورامينوسكوپي دیسک کمر با لیزر، استخوان یا اینکه عضله یا لیگامانی از جای خودش بیرون آورده نشده است، بلافاصله بعد از عمل، بیمار به وضعیت مناسب خود برمیگردد.

همچنین در روش جراحی فورامینوسکوپی دیسک کمر با لیزر، بیمار به صورت کامل بیهوش نمی شود و فقط یک بی حسی موضعی برای انجام عمل صورت می پذیرد. بنابراین در هر مرحله از عمل، بیمار می تواند واکنش نشان دهد و این امر باعث پیشگیری از عوارض لیزر درمانی می شود. علاوه بر آن در حین عمل جراحی فورامینوسکوپی دیسک کمر با لیزر، بیمار مقدار پا درد یا بی حسی اندام خود را اعلام می کند و در واقع، خود بیمار می تواند با توجه به کاهش دردی که احساس می کند، زمان پایان عمل جراحی دیسک کمر را تعیین کند.

مزایای جراحی دیسک کمر با لیزر

در عمل جراحی دیسک کمر با لیزر، از تجهیزاتی که مانند سوزن هستند جهت درمان دیسک کمر استفاده می شود. این عمل جراحی به شکل سرپایی انجام می شود و فرد مبتلا به دیسک کمر، می تواند دو ساعت بعد از عمل از بیمارستان مرخص شود و یک هفته بعد به کار و زندگی عادی برگردد. بنابراین دوره ی نقاهت عمل جراحی دیسک کمر با لیزر کوتاه است و بیماری که به این روش تحت عمل جراحی قرار گرفته است، بعد از یک استراحت یک هفته ای، می تواند کارهای روزمره و عادی خود را انجام دهد و نسبت به روشهای جراحی تهاجمی دیسک کمر که در حال حاضر استفاده می شوند، مقدار خونریزی و درد در روش جراحی با لیزر کمتر است.

عمل دیسک کمر با لیزر، نیازی به بستری شدن بیمار، بیهوشی و ایجاد زخم ندارد و هزینه های بستری و بازتوانی بیمار، بسیار کمتر از سایر روشهای درمان دیسک کمر است.

در عمل دیسک کمر با لیزر، نیازی به برش دادن پوست نیست و مهره ها و قسمت های داخلی بدن، به وسیله ی عکسبرداری با ابزاری به نام فلوروسکوپ دیده می شوند. بنابراین عمل دیسک کمر با لیزر، بدون بیهوشی و فقط با بی حسی موضعی انجام می شود.

از آنجاییکه عمل جراحی دیسک کمر با لیزر، یک روش درمانی کم تهاجمی محسوب می شود، عوارض احتمالی که در انجام عمل جراحی باز وجود دارد و دوره نقاهت طولانی مدت در این روش وجود ندارد.

لیزردرمانی دیسک کمر (درمان بدون جراحی دیسک کمر)

 

در واقع لیزر نور جهت یافته و تقویت شده است و اگر از این نور برای درمان بیماری ها استفاده شود به آن لیزر درمانی یا لیزر تراپی گفته می شود.

لیزرهای کم توان مانند لیزر آرگون هلیم و یاقوت، برای کاهش درد و التهاب و کاهش علائم دیسک کمر کاربرد دارند و در حال حاضر توسط فیزیوتراپیست ها و در کلینیک های درمان دردهای اسکلتی عضلانی برای درمان بیماری هایی مانند دیسک کمر استفاده می شوند.

لیزر تراپی سرد یک عمل غیر تهاجمی است. بدین معنی که در این عمل به برش جراحی نیازی نیست یعنی هیچ گونه زمان بهبودی طولانی مدتی هم وجود ندارد. درمان کمر درد با لیزر همچنین مستلزم مصرف هیچ گونه دارویی نیست و بسیاری از بیماران ترجیح می دهند که از مصرف دارو خودداری کنند. به علاوه، مطالعات صورت گرفته تا حال حاضر نشان داده اند که لیزر درمانی سرد در صورتی که پزشک بدرستی از آن استفاده کند عوارض جانبی شدیدی را دربرندارد.

رایج ترین بیماری هایی که علت آنها کار و فعالیت است، بیماری های اسکلتی عضلانی هستند که در بین آنها، کمر درد اهمیت زیادی دارد که یکی از علتهای اصلی آن دیسک کمر است. به دلیل اینکه هزینه های زیادی صرف درمان این نوع کمردردها می شود، روشهای درمانی جدیدی مطرح می شوند که علاوه بر موثر بودن، هزینه کمتری نیز دارند. یکی از روشهای درمان بدون جراحی تقریبا جدید که می تواند در درمان کمردرد ها موثر باشد، لیزردرمانی است.

لیزر باعث کاهش التهاب می شود و با نفوذ به بافتهای آسیب دیده، اثرات ترمیمی دارد و بنابراین به کاهش درد ناشی از دیسک کمر منجر می شود. علاوه بر آن، عمل دیسک کمر با لیزر  نقاط طب سوزنی را تحریک می کند و می تواند اثری مشابه درمان پارگی دیسک کمر با طب سوزنی داشته باشد.

همچنین لیزر با افزایش خونرسانی به بافت ها، در کاهش درد دیسک کمر نقش موثری دارد.

توان لیزر به مقدار انرژی ای که تولید می شود و تعداد دیودهای استفاده شده بستگی دارد و با توجه به آنها تغییر می کند. توان لیزرهایی كه برای درمان درد استفاده می شوند بین چند میكرووات تا ۱۵ وات تغییر می کند. همچنین قیمت دستگاه و تاثیر گذاری آن به تعداد دیودها و قدرت لیزر بستگی دارد و هر چه قدرت لیزر بیشتر می شود قیمت دستگاه افزایش می یابد بنابراین اثر گذاری لیزر به نوع لیزر مورد استفاده بستگی دارد.

لیزر درمانی می تواند در درمان دردهای کمری مانند دیسک کمر و آرتروز و درد های عضلانی، زانودرد، درد شانه و حتی دردهای ناشی از صدمات ورزشی موثر باشد.

تعداد زیادی از بیمارانی که به کلینیک های لیزر درمانی برای درمان دیسک کمر مراجعه می کنند، قبلا روشهای درمانی دیگر مانند داروها، تزریقات و فیزیوتراپی را امتحان کرده اند اما نتیجه رضایت بخشی بدست نیاورده اند. در 60 درصد از موارد، درمان دیسک کمر با لیزر موجب کاهش درد بیمار می شود. معمولا بیشتر بیماران مبتلا به دیسک کمر که تحت لیزردرمانی قرار می گیرند، در دو هفته اول درمان، بهبودی را حس می کنند اما برای بهبودی کامل، باید 6 تا 8 هفته، درمان با لیزر ادامه یابد.

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی دیسک کمر

با وجود اینکه مدت زمان زیادی از استفاده از لیزر برای درمان دردهای اسکلتی عضلانی و درمان دیسک کمر با لیزر  می گذرد، بسیاری از مردم هنوز هم فکر می کنند که لیزر خطرناک است و علت آن هم این است که با ماهیت واقعی لیزر آشنایی ندارند و یا اینکه آنرا با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند. در صورتی که اگر لیزر درمانی در فیزیوتراپی به صورت اصولی و با دوز مناسب به کار روند، عارضه جانبی ندارند و برای انسان خطرناک نیستند.

موارد منع استفاده از لیزردرمانی دیسک کمر

برای جلوگیری از عوارض جراحی بسته دیسک کمر، پیشنهاد می شود که در موارد زیر از لیزردرمانی استفاده نشود:

در زنان باردار، لیزر نباید در قسمت کمر، شکم و لگن استفاده شود.

در بیماران سرطانی و دارای تومورهای بدخیم، استفاده از لیزر ممنوع است.

در بیماران قلبی که از ضربان ساز (pacemaker) استفاده می کنند ، نباید لیزر بر روی قفسه سینه استفاده شود.

در بیماران که به نور حساس هستند (photosensitive)

مراحل انجام لیزر درمانی دیسک کمر

بیماری که باید برای درمان دیسک کمر، لیزر درمانی شود (با تجویز پزشک)، ابتدا معاینه می شود و برنامه درمانی مناسب برای او تعیین می شود و پس از آن، جلسات لیزردرمانی آغاز می گردد. هر جلسه درمانی، بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد که به نوع لیزر مورد استفاده بستگی دارد.

نویسنده: دکتر محی الدین فصیحی هرندی

مطالعه مقالات بیشتر:

درمان کمردرد شدید

درمان کمردرد مزمن

جراحی لیزری دیسک کمر